Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İBRAHİM ÖZYÜREK
Danışman: Mürsel Erdal
Özet:İnşaat sektörü, rekabet ortamının yoğun olduğu, gelişen teknolojiyle beraber daha karmaşık ve kapsamlı projelerin gerçekleştirildiği, risklerin yüksek olduğu ve farklı uzmanlık alanlarını içeren bir sektördür. İnşaat sektörü gayri safi yurtiçi hasılanın yaklaşık % 8'ini oluşturmaktadır. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan ihalelerle yüklenicisi tespit edilen yapım sözleşmeleri ise tüm inşaat sektörünün yaklaşık % 35-45'ini oluşturmaktadır. Dolayısıyla kamu, inşaat sektöründe en büyük işveren konumundadır. Bu işlerin kamuya maliyeti, zaman ve işin kalitesi gibi unsurlar Kamu İhale Kanunu'nda bulunan düzenlemelere göre belirlenmektedir. Kamu İhale Kanunu'na göre yapılan ihalelerde yakın zamana kadar geçerli, kabul edilen ve en düşük fiyatı teklif eden istekli üzerinde ihale bırakılmaktaydı. Ancak bu yöntem, idarenin istemiş olduğu kalitede ve süre içerisinde işlerin yüklenici tarafından yapılamamasına hatta sözleşmelerin fesih ile sonuçlanmasına sebep olmaktaydı. Bununla birlikte eserin teslimi sonrası oluşan maliyet önemli büyüklüklere ulaşmaktaydı. Teklif değerlendirme sürecine fiyat dışı unsurların da eklenmesiyle bu sorun aşılmaya çalışılmış olsa da fiyat dışı unsurların isteklilerin niteliklerini dikkate almaması nedeniyle bu uygulamada da istenilen amaca ulaşılamamıştır. Bu çalışmada Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan yapım işleri ihalelerinde, ihale üzerinde bırakılacak isteklinin belirlenmesi için yeterlik kriterlerinin de değerlendirmeye alındığı alternatif bir çok kriterli karar verme yöntemi önerilmiştir. İlk olarak Kanun'da bahsi geçen ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nde detayları verilen yeterlik kriterleri belirlenmiştir. Söz konusu yeterlik kriterlerinin tekliflerin değerlendirilmesindeki ağırlıklarının belirlenebilmesi için ikili karşılaştırmalardan oluşan ve konunun uzmanları tarafından değerlendirilen bir anket yapılmıştır. Daha sonra ihalelerde aranacak yeterlik kriterlerine göre 18 farklı senaryo oluşturulmuş ve anket sonuçları kullanılarak AHP (Analytic Hierarchy Process) ve Bulanık AHP yöntemleriyle her bir senaryoda her bir kriter için ağırlıklar belirlenmiştir. Elde edilen ağırlıklar, TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemine aktarılmıştır. TOPSIS uygulamalarında, sınır değerin altındaki isteklilerin, yaklaşık maliyetin üzerindeki isteklilerin ve aşırı yüksek yeterlik verilerinin değerlendirilmesine yönelik önerileri kapsayan 15 farklı uygulama önerilmiştir. Bu uygulamaların sonuçları dört farklı ihale için ayrı ayrı değerlendirilmiş ve öneriler sunulmuştur.