Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞENUR GÜLMEZ
Danışman: SİBEL SOMYÜREK
Özet:Bu araştırmanın amacı Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği (BÖTE) bölümü öğretmen adaylarının mesleki yeterliklerine yönelik algılarını tespit etmek ve mesleki yeterlik algılarının öğretmen adaylarının cinsiyetlerine, mezun olunan lise türüne ve öğrenim görülen üniversiteye göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Tarama modeli kullanılan araştırma iki temel aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada ISTE Bilgisayar Öğretmenleri Standartları temel alınarak BÖTE Öğretmen Adayları Mesleki Yeterlik Algısı Ölçeği geliştirilmiştir. Ölçek, beşli likert yapıda 3 faktör altında toplanan 30 maddeden oluşmaktadır. Bu faktörler sırasıyla, İçerik Bilgisi, Öğretim ve Öğrenme Stratejileri ile Mesleki Bilgi ve Becerilerdir. Çalışmanın ikinci aşamasında ise geliştirilen BÖTE Öğretmen Adayları Mesleki Yeterlik Algısı Ölçeği kullanılarak Türkiye’deki farklı üniversitelerde bulunan BÖTE bölümlerinde öğrenim gören öğretmen adaylarının mesleki yeterlik profilleri belirlenmiştir. Araştırmanın evrenini eğitim fakültelerinde okumakta olan BÖTE öğrencileri oluşturmaktadır. Ancak 1. vi ve 2. sınıf öğrencileri henüz yeterince mesleki dersleri almadıkları ve meslekleri ile ilgili yeterli deneyime sahip olmadıkları gerekçesiyle araştırma evreninden çıkarılmıştır. Böylece araştırma evreni BÖTE bölümünde okuyan 3. ve 4. sınıf öğrenciler ile sınırlandırılmıştır. Örnekleme yöntemi olarak seçkisiz örneklemenin bir türü olan sistematik örnekleme kullanılmıştır. Evreni temsil edebilecek örneklemi belirlemek amacıyla, tüm üniversitelerin 2015 ve 2016 yıllarındaki üniversiteye giriş taban puanları ve akademik performansa göre üniversite sıralamalarına ulaşılmıştır. Bu belirlenen sıralama değerleri kullanılarak, evrende yer alan üniversiteler için kümeleme analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonrasında üniversitelerin 3 kümeye ayrıştığı görülmüştür. Bu üç farklı kümede yer alan 30 farklı üniversiteden 434 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda, BÖTE öğretmen adaylarının mesleki yeterlik algılarına ilişkin dağılımları betimsel istatistikler ile incelenmiştir. Öğrencilerin ölçeğin ilk faktörü olan İçerik Bilgisine yönelik mesleki yeterliklerini çoğunlukla orta düzeyde değerlendirdikleri belirlenmiştir. Ölçeğin ikinci faktörü ile üçüncü faktörü olan Öğretme ve Öğrenme Stratejilerine ile Mesleki Bilgi ve Becerilere yönelik mesleki yeterliklerini ise ağırlıklı olarak orta ve iyi düzeyde değerlendirdikleri görülmektedir. Sonuçlar, BÖTE öğretmen adaylarının ölçeğin sadece ilk faktörü olan İçerik Bilgisine yönelik mesleki yeterlik algıları arasında cinsiyet açısından anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir. Erkek öğrencilerin İçerik Bilgisine yönelik mesleki yeterlik algılarının, kız öğrencilerin İçerik Bilgisine yönelik mesleki yeterlik algılarından anlamlı derecede daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Benzer şekilde, BÖTE öğretmen adaylarının sadece ilk faktör olan İçerik Bilgisine yönelik mesleki yeterlik algıları arasında lise türleri açısından anlamlı bir fark bulunduğu görülmektedir. Mesleki ve Teknik Anadolu lisesinden mezun olan öğrencilerin İçerik Bilgisine yönelik mesleki yeterlik algılarının, Anadolu lisesinden mezun olan öğrencilerin içerik bilgisine yönelik mesleki yeterlik algılarından anlamlı derecede daha yüksek olduğu görülmüştür. Son araştırma sorusu kapsamında, öğretmen adaylarının ölçeğin ilk faktörü olan İçerik Bilgisine yönelik mesleki yeterlik algıları ile ölçeğin üçüncü faktörü olan Mesleki Bilgi ve Becerilere yönelik yeterlik algıları öğrenim görülen üniversiteye göre farklılık göstermezken, Öğretme ve Öğrenme Stratejilerine yönelik mesleki yeterlik algılarının farklılaştığı belirlenmiştir. Kümeleme analizi sonucuna göre 1. grupta yer alan üniversitelerde okuyan öğrencilerin Öğretme ve Öğrenme Stratejilerine yönelik mesleki yeterlik algılarının 2. ve 3. Grupta okuyan öğrencilerden daha yüksek olduğu görülmüştür