Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Faruk Norşenli
Danışman: Necati Cemaloğlu
Özet:
Bu araştırmanın amacı, resmî ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini saptamak ve örgütsel bağlılık düzeylerini etkili hâle getirecek öneriler geliştirmektir. Karma yöntemle planlanan bu araştırmada öğretmenlerin örgütsel bağlılığa yaklaşımları hem nitel hem de nicel yöntemlerle incelenmiştir. Nicel uygulamada örneklem, Ankara ili merkez Çankaya ve Yenimahalle ilçeleri araştırma evreninden tabakalı örnekleme yöntemi ile nitel uygulamada ise örneklem, amaçlı ölçüt örneklem yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmanın nicel uygulaması olan birinci aşaması 475 öğretmenin; nitel uygulama ise aynı örneklemden 33 öğretmenin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve nicel yöntemde "Örgütsel Bağlılık Ölçeği"; nitel çalışmaya yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formları uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeğin geçerlilik ve güvenirliği istatiksel olarak belirlenmiş, görüşme formu için ise uzman görüşü alınmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, “yüzde”, “frekans”, “bağımsız örneklemler için t testi”, “tek yönlü varyans analizi (Anova)”, görüşme verileri için ise “kategorilendirme” ve “kodlamalar” kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık alt boyutlarından en fazla içselleştirme boyutunda, en az ise uyum boyutunda bağlılık gösterdikleri görülmektedir. Öğretmenler, örgütsel bağlılığı tanımlarken en fazla içselleştirme boyutu kapsamında, en az da uyum boyutu kapsamında tanımlara yer vermişlerdir. Araştırmanın bulgularına göre öğretmenlerin, örgütsel bağlılığı arttıran faktörlerden en çok yapısal ve yönetsel faktörler kategorisinde yer alan “yönetsel adalet” koduna, en az ise bireysel faktörler kategorisinde yer alan “sorumluluk alma” koduna, bağlılığı azaltan faktörler içerisinde ise yine benzer şekilde en çok yapısal ve yönetsel faktörler içerisinde yer alan “yönetsel adalet” koduna, en az ise sosyal ve çevresel faktörler içerisinde yer alan “aile ilişkisi” koduna vurgu yaptıkları saptanmıştır. Araştırma bulgularına göre örgütsel bağlılık düzeyinin arttırabilmesi için katılımcıların sıklıkla, “bireye verilen önem ve yönetsel adalet, psikososyal ortam, destekleme, üst yönetimin tutumu, karşılıklı saygı, karara katılım, etkili ilişki, etkili iletişim, ekonomik iyileştirme, fiziki ortam, mesleki gelişim, meslektaş ilişkisi, veli ilişkisi, okulun konumu, öğrenci başarısı, iş birliği, olumlu iklim, norm ve düzenlemeler” şeklinde kodlara yönelik değerlendirmeler yaptıkları tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Okul, Öğretmenler, Örgütsel Bağlılık