Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Seraceddin Gürbüz
Danışman: FATMA ARPACİ
Özet:Araştırma, evde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam kalitesinin incelenmesi amacı ile planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. İstanbul'un Küçükçekmece, Zeytinburnu ilçelerinde ikamet eden ve bu ilçelerdeki Söğütlüçeşme 1 nolu sağlık ocağı ve Merkezefendi 1 nolu sağlık ocaklarına kayıtlı 250 yaşlı birey, Hakkâri ili devlet hastanesine kayıtlı 130 yaşlı birey olmak üzere toplam 380 yaşlı birey araştırmaya alınmıştır. İstanbul ile Hakkâri illerinde evde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam kalitesi değerlendirmelerinin istatistiksel açıdan anlamlı olup olmadığı t testi ile araştırılmıştır. Aynı zamanda yaşlı bireylerin yaşam kalitesi değerlendirmeleri yaşlı bireylerin yaş, eğitim durumu, aylık gelir miktarı ve yaşlı bireylerin ailesinin aylık gelir miktarı değişkenlerine göre tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile araştırılmıştır. Araştırmaya alınan yaşlı bireylerin % 52.4'ü erkek, % 47.6'sı ise kadın olup, % 56.3 ü 65-71 yaş grubunda, % 30.3'ü 72-84 yaş grubundadır. Yaşlı bireylerin % 48.7'si okuryazar olmayıp, % 55.3'ü evlidir. Ailesinin aylık gelir miktarı 650 TL ya da daha az olanlar % 38.9 oranındadır. Yaşlı bireylerin kişisel günlük yaşam aktivitelerinden yeme içmede % 55.0'inin, giyinme ve soyunmada % 49.5'inin hiç güçlük çekmediği, banyo yapmada % 10.3'nün bazen güçlük çektiği belirlenmiştir. Araçsal günlük yaşam aktivitelerinden % 17.4'ünün yiyecek hazırlamada, % 15.5'i ev işlerini yapmada bazen güçlük çektiği; % 31.1'nin hiç para yönetimi yapamadığı, taksit ve fatura ödeyemediği bulunmuştur. Sağlığını kötü olarak değerlendirenler % 33.1, sağlık hizmetlerinden yeterince yararlanamayanlar % 50.8 oranındadır. Yaşlı bireylerin yaşam kalitesi değerlendirmeleri ekonomik durum açısından ele alındığında ekonomik bağımsızlığının olması (t= 3.80, p<0.01), gelirin yetmesi (t= 2.15, p<0.05), gelirin yakınları tarafından elinden alınması (t= 3.70, p<0.01) ifadelerinde İstanbul ve Hakkari'de yaşayan yaşlı bireyler arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Kendisi ile barışık olma (F=4.11, p<0.05) ve rahat ve huzurlu olma (F=6.30, p<0.01) ifadelerinde yaşlı bireylerin psikolojik sağlık açısından değerlendirmelerinin yaşlı bireyin yaşı ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Yaşam kalitesi değerlendirmeleri konut ve çevre açısından ele alındığında yaşadığı çevreden memnun olma (F=6.06, p<0.01) ifadesinde anlamlı farklılık hem 71 yaşında ve daha küçük yaştaki yaşlı bireylerle 85 yaşında ve daha büyük yaştaki yaşlı bireyler arasında, hem de 72-84 yaş grubundakilerle 85 yaşında ve daha büyük yaştakiler arasında bulunmuştur.Toplumsal faaliyetlere katılabilme ifadesinde (F=3.37, p<0.05) anlamlı farklılık okuryazar olmayan yaşlı bireylerle ortaokul ve üzeri okul mezunları arasında saptanmıştır. Yaşlı bireylerin aylık gelir miktarına göre yaşam kalitesi değerlendirmeleri beslenme açısından ele alındığında uygun gıdaya ulaşabilme ifadesinde yaşlı bireyin aylık gelir miktarına göre anlamlı farklılık görülmektedir (F=5.77, p<0.01). anlamlı farklılık hem aylık gelir miktarı 500 TL ve daha az olan yaşlı bireylerle 501-750 TL arasında olanlar, hem de 500 TL ve daha az olan yaşlı bireylerle 751 TL ve daha çok olanlar arasındadır. Uygun gıdayı satın alacak gelire sahip olma (F=6.84, p<0.01) ifadesinde yaşlı bireylerin ailesinin aylık gelir miktarına göre yaşam kalitesi değerlendirmeleri istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermektedir. Anlamlı farklılığın hem ailesinin aylık gelir miktarı 650 TL ve daha az olan yaşlı bireylerle 651-1350 TL arasında olanlar, hem de 650 TL ve daha az olan yaşlı bireylerle 1351 TL ve daha çok olanlar arasında olduğu belirlenmiştir.