Anne Babaların Bebeklerine Bağlanmaları ile Sosyal Destek Algılarının İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA ULAŞ

Danışman: Ayşe Belgin Aksoy

Özet:

Bu araştırmada 6-12 aylar arasında bebeği olan anne babaların bebeklerine bağlanma düzeyleri ve bunları etkileyebilen bazı değişkenlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden korelasyonel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda Ankara’da ikamet eden, 6-12 aylar arasında bebeği olan ve evlilik birliktelikleri devam eden 168 anne ve 168 baba yer almıştır. Veri toplama sürecinde anne, baba ve bebeğe ait kişisel bilgilere ulaşmak amacıyla anne babalara “Demografik Bilgi Formu” ve anne babaların algıladıkları sosyal destek düzeyini ölçmek amacıyla “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği”, bebeklerine bağlanma düzeylerini ölçmek amacıyla annelere “Maternal Bağlanma Ölçeği” ile babalara “Baba Bebek Bağlanma Ölçeği” kullanılmıştır. Veri analizi yöntemini belirlemek amacıyla bağımlı değişkenlere ait puanların dağılımları Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testleri ile incelenmiş ve dağılımların normal olmadığı görülmüştür. Bu nedenle yapılan analizlerde Nonparametrik istatistiksel teknikler kullanılmıştır. Verilerin analizinde değişkenler arası ilişkiler belirlenirken Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı kullanılmış, fark analizleri için de Kruskall-Wallis H testi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre annelerin bebeklerine bağlanma düzeyleri ile babaların bebeklerine bağlanma düzeyleri arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Benzer şekilde anne babaların algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Annelerin bebeklerine bağlanma düzeyleri ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki orta düzeyde anlamlı görülürken, babaların bebeklerine bağlanma düzeyleri ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasında düşük düzeyde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Belirlenen değişkenlere bağlı anne ve babaların bebeklerine bağlanma düzeylerinde görülen farklılıklar incelendiğinde annelerde yaş, öğrenim düzeyi ve bebeğin doğum sırası değişkenlerinin; babalarda yaş, öğrenim düzeyi, bebeğin doğum sırası ve gebeliğin planlanma durumu değişkenleri ile bağlanma düzeyleri arasında anlamlı şekilde farklılık bulunmuştur. Bu sonuca göre anne babalarda yaş arttıkça bebeklerine bağlanma düzeylerinin azaldığı, öğrenim düzeyleri arttıkça bağlanma düzeylerinin arttığı, anne babaların ilk çocuklarına diğer çocuklardan daha yüksek düzeyde bağlandıkları ve bebeğin cinsiyeti değişkenine göre anne ve babaların bebeklerine bağlanma düzeylerinde farklılık olmadığı görülmüştür. Benzer değişkenlere bağlı olarak anne babaların sosyal destek algı düzeylerinde görülen farklılıklar incelendiğinde, anne babaların öğrenim düzeyleri arttıkça sosyal destek algı düzeylerinin arttığı bulunurken bebeğin cinsiyeti, doğum sırası ve gebeliğin planlanma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Bu araştırma sonucunda 6-12 aylar arasında bebeği olan anne babaların bebeklerine bağlanma düzeyleri ile algıladıkları sosyal destek arasında olumlu yönde anlamlı ilişki olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler : Maternal Bağlanma, Paternal Bağlanma, Sosyal Destek