Yabancılara Türkçe Öğretiminde Yazma Gelişim Dosyası Uygulaması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET YILDIRIM

Danışman: Muammer Nurlu

Özet:

Yabancı dil öğreniminde anlatmaya yönelik becerilerin gelişimi, anlamaya yönelik becerilere göre daha uzun zaman almakta ve daha güç olmaktadır. Aynı durumla yabancı dil olarak Türkçe öğreniminde de karşılaşılmaktadır. Bu sorun, özellikle yazma becerisinin gelişiminde daha fazla kendini göstermektedir. Çünkü konuyla ilgili yeterince fikir sahibi olmak, yabancı dilde yazmak için yeterli olmamakta; dil bilgisi, kelime, cümle yapısı, yazım ve noktalama gibi birçok unsuru aynı anda düşünmek gerekmektedir. Bu durum ise dil öğrenen kişiyi fazlasıyla zorlayabilmekte ve yazarken birçok hata yapmasına sebep olabilmektedir. Yazmayı zor bir beceri olarak gören kişi sonuçta, yazmaya karşı bir direnç gösterebilmekte ve yazmaktan kaçabilmektedir. Dil öğrenen kişilerin yazmaya karşı olumlu bir tutum sergilemeleri için öğretmenlere büyük görev düşmektedir. Öğrencilerin hem yazma becerilerini geliştirmek hem de onları yazmaya yönelik motive edebilmek için çeşitli yöntemler uygulanmakta, yeni yöntem ve tekniklerin geliştirilmesi için de çalışılmaya devam edilmektedir. Bu yöntemlerden biri de gelişim dosyası (portfolyo) dır. Hem değerlendirme hem de bir öğrenme aracı olarak kullanılan gelişim dosyasının en önemli avantajlarından biri, öğrencinin kendi öğrenmelerinden sorumlu olmasını ve bu konuda bilinç kazanmasını sağlamaktır. Özellikle yabancı dil öğreniminde kişinin sorumluluk almasının ve kendini takip edebilmesinin önemi düşünüldüğünde, gelişim dosyasının önemi daha iyi anlaşılabilir. Bu çalışmada Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen kişilere yönelik yazma gelişim dosyası uygulaması yapılarak bu yöntemin öğrencilerin yazma başarılarına etkisi araştırılmıştır. Uygulama sonrasında öğrencilerle görüşme yapılarak gelişim dosyası yöntemiyle ilgili onların görüşleri alınmıştır. Son olarak da vii öğrencilerin yazılı anlatımlarında kullandıkları söz varlıkları tespit edilmiştir. Çalışma, Gazi Üniversitesi TÖMER’de 2014-2015 öğretim yılı bahar döneminde Türkçe öğrenmekte olan orta seviyedeki öğrencilerle yürütülmüştür. Araştırmada ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Bir sınıf deney, bir sınıf da kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Her bir grupta 15’er öğrenci bulunmaktadır. 13 hafta boyunca deney grubuna geleneksel yazma dersiyle birlikte yazma gelişim dosyası uygulaması yapılmış, kontrol grubuyla ise geleneksel yazma dersine devam edilmiştir. Araştırmanın verileri, öğrencilerin kur sınavlarında yazdıkları kompozisyonlar ve bunların değerlendirilmesinde kullanılan Yazma Değerlendirme Ölçeği ile öğrencilerin uygulamayla ilgili görüşlerini almak için hazırlanan Görüşme Formu kullanılarak toplanmıştır. Katılımcıların yazma başarısını ölçmeye yönelik ön ve son testlerden aldıkları puanlar SPSS programıyla analiz edilmiştir. Analiz sonucunda deney grubu öğrencilerinde son test lehine anlamlı bir fark bulunduğu, kontrol grubunda ise ön ve son test puanları arasında anlamlı bir fark bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlardan hareketle, yazma gelişim dosyası uygulamasının öğrencilerin yazma başarısını olumlu yönde etkilediği söylenebilir. Uygulama sonrasında deney grubuyla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerde, öğrencilerin yazma gelişim dosyası uygulamasıyla ilgili büyük oranda olumlu görüş bildirdikleri görülmüştür. Öğrencilerin yazılı anlatımlarında kullandıkları söz varlığını tespit etmek için onların yazma dersi kur sınavlarında yazdıkları kompozisyonlar “Simple Concordance Program 4.09” ile analiz edilmiş, kelimeler sıklıklarına göre dizilmiş, toplam ve farklı kelime sayıları belirlenmiştir. Sonrasında bu kelimeler her seviye ve çalışma grubu için türlerine göre listelenmiş ve kelimelerin frekansları çıkarılmıştır. Analiz sonucunda deney ve kontrol grupları arasında toplam ve farklı kelime bakımından herhangi bir anlamlı fark görülmemiştir. Ayrıca öğrencilerin dil seviyeleri ile yazılı anlatımlarında kullandıkları toplam ve farklı kelime sayıları arasında herhangi bir orantı olmadığı görülmüştür.