Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EBRU GÖRGÜN
Danışman: Zeynep Fulya Temel
Özet:
Bu araştırma, erken çocukluk dönemine yönelik resimli çocuk kitaplarının felsefi kavramlar bakımından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamında çok satan yayınevlerinin ilk baskılarını 2016-2018 yıllarında gerçekleştirdikleri erken çocukluk dönemine yönelik 229 tane resimli hikâye kitabı içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Betimsel modelde çalışılan bu araştırmada veriler araştırmacı tarafından geliştirilen “Resimli Çocuk Kitaplarında Felsefi Kavram Arama Formu” ile toplanmıştır ve inceleme esnasında karşılaşılan felsefi kavramlar da araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırma kapsamında incelenen hikâye kitaplarının metinlerinde mutluluk, sevgi, farklılık, varoluş, üzüntü, cesaret, benlik, adalet, kimlik, güzellik, sezgi, bilgi, değişim, gerçek, sayı, empati, kendini gerçekleştirme, yaşamın anlamı, özgüven, paylaşma, umut, özür dileme, korku olmak üzere 23 farklı felsefi kavram bulunmuştur. Metinde tespit edilen felsefi kavramların duygular %28,38; değerler %25,68; etik %24,32; metafizik kategorilerinde %13,51; epistemoloji, estetik ve toplum felsefesi kategorilerinde ise %2,70 şeklinde dağılım gösterdiği; metinlerde en çok mutluluk, sevgi ve farklılık kavramlarına yer verildiği ve bunların kullanım sıklığının %0,43 olduğu bulunmuştur. Metinlerde bulunan felsefi kavramların %56,76’sının açık, %43,24’ünün ise örtük olarak verildiği görülmüştür. Metinde geçen felsefi kavramlardan sayı, farklılık, sevgi, güzellik, mutluluk ve korku kavramlarının görsellerle %0,44 oranında desteklendiği; bunların %89,47’sinini açık, %10,53’ünün ise örtük olarak verildiği; görsellerle desteklenen felsefi kavramların metafizik %42,11; etik %31,58; estetik ve duygular %10,53 kategorilerinde dağılım gösterdiği bulunmuştur. Araştırma sonucunda diğerlerine göre daha yüksek oranda gözükse de genel toplama göre oranı düşük olan mutluluk, sevgi, farklılık kavramlarına ek olarak kitaplarda daha az rastlanmış olan benlik, adalet, kimlik, güzellik, sezgi, bilgi, değişim, gerçek, empati, kendini gerçekleştirme, yaşamın anlamı, özgüven, paylaşma, umut, özür dileme, korku kavramlarını da felsefi bir şekilde irdelemeye teşvik edecek olan resimli çocuk kitaplarının üretilmesine ihtiyaç duyulabileceği önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çocuk edebiyatı, çocuklar için felsefe, resimli çocuk kitapları, erken çocukluk eğitimi.