ÖZEL EĞİTİM OKULU YÖNETİCİLERİNİN ÖĞRETİM LİDERLİĞİ DAVRANIŞLARI İLE ÖĞRENEN OKUL ARASINDAKİ İLİŞKİ VE BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BİRCE BAŞTUĞ

Danışman: Necati Cemaloğlu

Özet:

Bu araştırmanın amacı, özel eğitim okullarında görev yapan okul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarını gerçekleştirme düzeyi ile öğrenen okul algısı arasındaki ilişkiyi saptamak ve bazı değişkenlere göre incelemektir. Araştırma deseni, ilişkisel tarama modeli olarak belirlenmiştir. Evrenden örneklem alınmamış tam sayım yöntemi kullanılarak örnekleme doğrudan ulaşılmıştır. Çalışmaya Ankara ilinden seçilen özel eğitim uygulama (III. Kademe) ve özel eğitim meslek okullarında (Lise) görev yapan 355 öğretmen katılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Öğretim Liderliği Davranışları Ölçeği (Şişman, 1997) ve Öğrenen Okul Ölçeği (Uğurlu, Doğan ve Yiğit, 2012) olmak üzere üç ölçek kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi SPSS 20.00 programı aracılığıyla yapılmış olup normal dağıldığı tespit edilen ölçeklerde ‘’yüzde’’, ‘’frekans’’, ‘’bağımsız örneklem t-testi’’, ‘’ tek yönlü varyans analizi (One-way ANOVA)’’, ‘’Pearson korelasyon analizi’’, ‘’çoklu regresyon’’ testleri uygulanmıştır. Araştırma sonucunda okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarının alt boyutlarının tamamını çoğu zaman gösterdikleri; öğretmenlerin öğrenen okul olma  alt boyutlarından kişisel hakimiyet boyutu özelliklerini tamamen taşıdıkları diğer boyutların özelliklerini ise büyük ölçüde taşıdıkları; okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları ile öğrenen okul  arasındaki ilişkinin olumlu yönde ve yüksek düzeyde anlamlı olduğu; okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışları alt boyutlarından okul amaçlarının belirlenmesi ve paylaşılması alt boyutunun öğrenen okulun zihni modeller alt boyutunu ve kişisel hakimiyet boyutunu, eğitim programı ve öğretim sürecinin yönetimi, öğretmenlerin desteklenmesi ve geliştirilmesi davranışlarını göstermeleri alt boyutlarının ise öğrenen okulun zihni modeller, paylaşılan vizyon ve kişisel hakimiyet alt boyutunu etkilediği; okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri ve öğrenen okulun gerçekleşme düzeyinin öğretmenlerin cinsiyet, yaş ve medeni durumlarına göre farklılık göstermediği; okul müdürlerinin öğretim liderliği davranış düzeyleri ve öğrenen okul olma algı düzeyleri için en fazla ortalamaya sahip grubun 21-30 yıl arası kıdemi olan ve kültür ve sanat branşında öğretmenler olduğu bulgularına ulaşılmıştır.