Ortaokul ve liselerde drama yöntemi ile yapılan çalışmaların etkililiğinin bazı değişkenler açısından incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, DRAMA VE EĞİTİM ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİLARA BAHADIRHAN

Danışman: Şerifnaz Gülin Karabağ

Özet:

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de ortaokul ve lise düzeyinde drama yöntemi ile yapılan araştırmaların etki büyüklüklerinin akademik başarı ve tutum değişkenleri bakımından meta-analiz yöntemi ile incelenmesidir. Meta-analiz aynı konu üzerinde birbirinden bağımsız olarak yapılmış deneysel araştırmalardan elde edilen sonuçları bir araya getirmek, daha güvenilir ve anlamlı sonuçlar elde etmek için istatistiksel yöntemlerin kullanılması sürecidir. Bu araştırmanın örneklemini (1997-2019) Türkiye’de eğitim alanında ortaokul ve lise düzeyinde yapılan drama temelli araştırmalar oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından dahil edilme ölçütlerine uygun olarak hazırlanmış kodlama formu kullanılmıştır. Bu kapsamda Türkçe veya İngilizce olarak yazılmış “Ulusal Tez Merkezi” üzerinden ulaşılan 49 adet yüksek lisans ve 6 adet doktora olmak üzere 55 adet tezden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde meta-analiz için uygulanan özel bir yazılım programı kullanılmış ve bu program sayesinde yayın yanlılığı, etki büyüklüğü ve homojenlik testleri yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda akademik başarı ve tutum değişkenleri için yayın yanlılığına rastlanmamıştır. Araştırmanın bulgularında, akademik başarının incelendiği 51 araştırmanın meta-analizi üzerinden değerlendirildiğinde araştırmadan elde edilen genel etki büyüklüğü d=1,19 ve güven aralığı

vii

0,97-1,41'dir. Cohen's sınıflamasına göre elde edilen genel etki geniş bir etki büyüklüğüdür. Tutumun incelendiği 30 araştırmanın meta-analizi üzerinden değerlendirildiğinde araştırmadan elde edilen genel etki büyüklüğü d=0,61 ve güven aralığı 0,38-0,84'tür. Cohen's sınıflamasına göre elde edilen genel etki orta düzeyde bir etki büyüklüğüdür. Sonuç olarak drama yönteminin akademik başarı, üzerinde pozitif ve geniş etki büyüklüğü olduğu bulunmuştur. Drama yönteminin tutum üzerinde ise pozitif ve orta büyüklükte bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular Cohen’s sınıflandırmasına göre değerlendirilmiş ve karşılaştırılmıştır. İngilizce, Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler, Türkçe ve Matematik alanlarında daha çok sayıda araştırma karşımıza çıkmaktadır. Diğer ders alanlarında da daha çok sayıda araştırmaların yapılması değerlendirme açısından daha anlamlı sonuçlara ulaşmamızı sağlayacaktır. Bu araştırmada ortaokul ve lise düzeyinde akademik başarı ve tutum değişkenleri açısından drama yönteminin etkililiği incelenmiştir. Bundan sonra yapılacak araştırmalarda araştırmacılar diğer değişkenleri de ele alarak drama yönteminin etkililiğini değerlendirebilirler. Ayrıca okulöncesi, ilkokul ve yükseköğretim düzeylerinde yapılacak olan araştırmalar da literatüre katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler :Drama, Eğitimde Drama, Meta-Analiz