Ankara İli Polatlı İlçesi Sarıoba Köyündeki Mevsimlik Tarım İşçilerinde İş Kazası Sıklığı Ve İlişkili Etmenler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nesrin ERBÖRÜ

Danışman: ASİYE UĞRAŞ DİKMEN

Özet:

Tarım sektörü tüm dünyada hizmet sektöründen sonra istihdamın en fazla olduğu sektördür. Gelişmekte olan ülkelerde nüfusun yarısından çoğu tarım sektöründe çalışmaktadır. Tarımda görülen ölümlü iş kazaları diğer sektörlerden iki kat fazladır. Bu durum, en tehlikeli iş kollarından biri sayılan tarım sektörünü daha önemli kılmaktadır. Genellikle güvencesiz ve sosyal haklardan yoksun çalışan göçebe mevsimlik tarım işçileri, çalışma koşullarının ağırlığı, tehlikeli araç gereçlerin kullanılması, kötü barınma koşulları, kullanılan kimyasallar gibi nedenlerle sık sağlık sorunu ve kaza yaşamaktadır. Ülkemizde de hizmet sektöründen sonra en önemli ekonomik alan tarımdır. Geçirilen iş kazalarının büyük bir kısmı bildirilmemekte ve kayıtlara geçmemektedir. Bu çalışmada 2011 yılı Eylül, Ekim, Kasım aylarında Ankara İli Polatlı İlçesinde bulunan mevsimlik tarım işçilerinde iş kazası sıklığı ve ilişkili etmenler araştırılmıştır. 122 mevsimlik tarım işçisi ile yüz yüze görüşülmüştür. 51 işçinin iş kazası geçirmiş olduğu, kayıtlı iş kazasının ise olmadığı öğrenilmiştir. Kaza geçiren 6 işçide kalıcı hasar mevcuttur. İşçilerin en sık karşılaştığı risk etmeni uzun çalışma süresidir. Geçirilen kazalar en sık kullanılan araç gereçlere bağlı yaralanmalardır. Kaza nedeni olarak dikkatsizlik ön plana çıkmaktadır. İncelenenlerin sosyal güvencelerinin olup olmama durumu ile kaza geçirme durumu karşılaştırıldığında sosyal güvencesi olanların daha sık kaza geçirdiği görülmüştür. Oysa bu işçilerin büyük kısmı Yeşil Kart sahibidir ve sosyal güvencesi olmayanlardan farklı değerlendirilemezler. İşçilerin çoğu bu işi zorunluluktan ve ailesinin geçimini sağlamak için yaptığını söylemektedir ve çoğunun ana mesleği mevsimlik tarım işçiliğidir. Ancak bu sektörde iş öncesi bir sözleşme yapılmadığı ve işçi sağlığı ve iş güvencesi önlemlerinin dikkate alınmadığı görülmüştür. Mevsimlik tarım işçileri mutlaka İş Kanunu kapsamına alınmalı ve sosyal güvenceye kavuşturulmalıdır. Bu, sağlık ve çalışma politikaları açısından çözüm getirilecek öncelikli sorunlar arasında görülmelidir.