Okul öncesi dönemdeki çocukların öz düzenleme becerileri ile okul olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HACI ÖMER ŞAMLI

Danışman: Serap Demiriz

Özet:

Bu araştırmada, okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerilerinin ve okul olgunluklarının belirlenmesi, öz düzenleme ile okul olgunluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 2016-2017 eğitim öğretim yılında Şanlıurfa ilinin üç merkez ilçesi olan Haliliye, Eyyübiye, Karaköprü‟de bulunan Milli Eğitim Bakanlığı‟na bağlı bağımsız anaokulları ve ilkokul bünyesinde yer alan 275 çocuk (143 kız, 132 erkek) katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak çocuklara ve ailelere ilişkin bilgileri toplamak için “Kişisel Bilgi Formu”, çocukların öz-düzenleme becerileri kapsamında dikkat, çalışma belleği ve engelleyici kontrol beceri düzeylerini belirlemek için “Baş-Ayak-Diz-Omuza Dokunma Yönergeleri (BADO-DY)”, okul olgunluk düzeylerini belirlemek için “Metropolitan Okul Olgunluk Testi” kullanılmıştır. Verilerin analizinde “Tek yönlü varyans analizi (ANOVA)” ve “T-testi” kullanılmıştır. ANOVA

testi sonrasında farklılıkları belirlemek için tamamlayıcı Post-Hoc analizi olarak Sceheffe testi kullanılmıştır. Çocukların BADO-DY „ni gerçekleştirme düzeyleri ile genel olgunlukları arasındaki ilişkiye Pearson korelasyon analizi ile bakılmıştır. Araştırma sonucunda öz-düzenleme beceri düzeylerinde çocuğun cinsiyetine, kaçıncı çocuk olduğuna ilişkin anlamlı bir fark oluşmazken; çocuğun öğrenim gördüğü kurum türüne, anne-babanın öğrenim durumuna, anne-babanın çalışmasına, kardeş sayılarına göre anlamlı bir fark oluştuğu saptanmıştır. Okul olgunluğunda ise çocuğun kaçıncı çocuk olduğu, kardeş sayılarına ilişkin anlamlı bir fark oluşmazken; çocuğun cinsiyetine, öğrenim gördüğü kurum türüne, anne-babanın öğrenim durumuna, anne-babanın çalışmasına göre anlamlı bir fark oluştuğu saptanmıştır. Öz-düzenleme düzeyleri ile okul olgunluğu arasında pozitif yönde yüksek düzeye yakın anlamlı bir ilişki olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Öz düzenleme, Dikkat, Çalışma belleği, Engelleyici kontrol, Okul olgunluğu, Okul öncesi dönem