Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AHMET UĞUR GÜVEN
Danışman: ÜLVİYE BİLGİN
Özet:Türkiye’de öğrencilerin eğitim yaşamlarında önemli yere sahip olan merkezi sınavlar nedeniyle, ailelerin çoğu zaman çocuklarını spordan uzaklaştırdıkları gözlemlenmektedir. Ancak düzenli fiziksel aktivitenin çocuklarda ve gençlerde sosyal duygusal öğrenme becerilerine katkıda bulunduğu literartürde belirtilmektedir. Bundan dolayı bu araştırmanın amacı; U18 kategorisinde lisanslı basketbol oynayan sporcuların sosyal duygusal öğrenme becerileri ile akademik başarı düzeylerinin incelenmesidir. Araştırmaya Türkiye Basketbol Federasyonu bünyesinde 2018-2019 yılında düzenlenen Genç Erkekler (1.Küme) ve Genç kadınlar Yerel Ligi’nde müsabakalara katılan 24 takımdan toplam 238 sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmanın amacına yönelik lisanslı olarak spor yapmayan 238 sedanter öğrenci kontrol grubu olarak araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada, katılımcıların vi demografik özelliklerini betimleyici sorular içeren “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Ayrıca akademik başarı durumunun belirlenmesi için katılımcıların not ortalamalarına ilişkin sorulara da bu bölümde yer verilmiştir. Katılımcıların sosyal duygusal öğrenme becerileri düzeylerini ölçmek için “Sosyal Duygusal Öğrenme Becerileri Ölçeği (SDÖBÖ)” kullanılmıştır. SDÖBÖ (2010) Kabakçı ve Korkut-Owen tarafından geliştirilmiştir. Ölçeğin iletişim becerileri, problem çözme becerileri, stresle başa çıkma becerileri, kendilik değerini arttıran beceriler olmak üzere dört alt boyutu bulunmaktadır. Verilerin analizi için SPSS 23 programı kullanılarak betimleyici istatistikler, T-Testi ve MANOVA Testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularında; katılımcıların lisanslı spor yapma durumları ile sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki T-Testi sonuçlarına göre sosyal duygusal öğrenme becerileri toplam puanların ve alt boyut puanlarının tamamında sporcu katılımcıların lehine istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca MANOVA sonuçlarına bakıldığında, katılımcılardan sporcu kadınların sporcu erkeklere ve sedanter kadınlara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek sosyal duygusal öğrenme beceri düzeyine sahip olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların lisanslı spor yapma durumu ile not ortalaması değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Seçilen örneklem grubundaki sporcuların, yoğun antrenman sayısı ve maç sayısına sahip, sporu meslek edinmek üzere performans boyutunda yaptıkları için akademik başarı puanlarıyla üstünlük sağlama çabalarının olmadığı şeklinde yorumlanabilir. Ayrıca yardımcı eğitim alma sıklıkları incelendiğinde, sedanter katılımcıların oranlarının (%65,97) sporculara (%44,54) göre daha yüksek olmasının bu bulguya katkı sağladığı düşünülmektedir. Araştırmada ikamet, okul türü, yardımcı eğitim alma durumu, aile gelir düzeyi, anne ve baba eğitim düzeyi değişkenlerinde ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlanılmamıştır. Sonuç olarak çalışma; öğrencilerin spora aktif katılım göstermelerinin, sosyal duygusal öğrenme becerilerine pozitif katkı sağladığını ve akademik başarılarıyla doğrudan ilişkili olmadığını göstermiştir. Hayatlarına aktif sporu katan öğrencilerin, akademik başarı olarak diğer öğrencilerin gerisinde olmadığı ve sporun yaşamlarında önemli yer tutan sosyal duygusal öğrenme becerilerine olumlu katkılar sağladığı araştırma sonucunda ortaya koyulmuştur.