Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kevser YETİM
Danışman: Hüseyin Güçlü Yavuzcan
Özet:
Sürdürülebilirlik kavramı, Türkiye'de anlayıĢ ve uygulama biçimi olarak farklılık göstermektedir. Bu çalıĢmada, KOBĠ'lerde sürdürülebilir ürün tasarımı hakkındaki farkındalığın, sürdürülebilir ürün tasarımı uygulamalarının KOBĠ'lere sağladığı faydaların, süreç içinde karĢılaĢılan sorun ve ihtiyaçların incelenmesi hedeflenmiĢtir. Literatürdeki bulgular, Ģirketlerin sürdürülebilirlik uygulamalarının büyüklüklerine göre farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Türkiye‟deki iĢletmelerin %99,8‟inin KOBĠ olduğu bilinmekle beraber, geçmiĢ çalıĢmalarda sürdürülebilir ürün tasarımı uygulamalarının çoğunlukla büyük Ģirketler üzerinden ele alındığı görülmektedir. Bu noktada, sürdürülebilirliğin yalnızca büyük Ģirketlerin problemi olduğu değil, küçük ve orta ölçekli iĢletmelerin de dahil edildiği bütün iĢ dünyasının ortak meselesi olması, Türkiye için ekonomik ve sosyal kalkınma açısından önemli bir rol oynayan KOBĠ‟ler kapsamında sürdürülebilir ürün tasarımı uygulamalarının daha detaylı incelenmesi gerektiğini göstermektedir. Türkiye ekseninde gerçekleĢtirilen araĢtırmanın sistematik bir Ģekilde yürütülebilmesi amacıyla Ģirketler önce tüketim ürünleri açısından iki ayrı sınıfta ele alınmıĢ olup sonrasında NACE sınıflandırma sistemi kullanımı ile sektörel bazda gruplandırılmıĢtır. Bu bağlamda; NACE sınıflandırma sistemine göre dayanıklı tüketim ürünleri ve hızlı tüketim ürünleri kategorisinde yer alan sektörler ile T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından temin edilen tescilli Ar-Ge veya Tasarım Merkezi Bulunduran Şirketler dokümanındaki sektörler birlikte incelenerek beĢ farklı sektör belirlenmiĢ ve bu sektörlere ait Ģirketler ile bir çalıĢma evreni oluĢturulmuĢtur. Belirlenen sektörler, hızlı tüketim ürünleri kategorisinde bulunan kozmetik ve temizlik sektörü, gıda sektörü ve ilaç sektörü ile dayanıklı tüketim ürünleri kategorisinde bulunan elektrik-elektronik sektörü ile mobilya sektörüdür. ÇalıĢma kapsamında 5 KOBĠ ile pilot çalıĢma ve 24 KOBĠ ile ana görüĢmeler yapılmıĢtır. Anket sonuçlarına göre Ģirketlerin sürdürülebilir tasarım uygulamalarını ekonomik çözümlere olanak tanıdığı sürece dikkate aldıkları, sürdürülebilirlik uygulamalarını çoğunlukla Ģirket imajına olumlu etki ettiği için gerçekleĢtirdikleri, mevzuatların iĢletmeler üzerinde itici güç oluĢturduğu anlaĢılmıĢtır. Dayanıklı tüketim ürünleri ve hızlı tüketim ürünleri kategorisindeki sektörler için sürdürülebilirlik uygulamalarını gerçekleĢtirmeye yönelik benzer ve farklı yaklaĢımların olduğu tespit edilmiĢtir. Söz konusu tespitlere istinaden sürdürülebilirlik uygulamalarının hayata geçirilmesini kolaylaĢtırmak ve bu uygulamaların yaygınlaĢabilmesini sağlamak için çeĢitli önerilerde bulunulmuĢtur.
Anahtar Kelimeler : Sürdürülebilirlik, sürdürülebilir ürün tasarımı, sürdürülebilir tasarım,
dayanıklı tüketim ürünleri, hızlı tüketim ürünleri