Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TANER TOPALOĞLU
Danışman: Şebnem Yıldırım Orhan
Özet:
Bu çalışmada, Eğitim Fakültelerinin Güzel Sanatlar Eğitimi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı
viyolonsel eğitiminde aksak usûllü Türk halk müziği kaynaklarının (eser veya etüt)
kullanım durumlarını ortaya koymak ve viyolonsel için düzenlenmiş aksak usûllü
türkülerin seslendirilmesine yönelik verilen eğitimin, öğrencilerin teknik, müzikal ve genel
seslendirme performansına olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın
amacı doğrultusunda nitel ve nicel yöntemlerin kullanıldığı karma model tercih edilmiştir.
Bu doğrultuda hem nitel hem nicel yöntemlerden yararlanılmış ve nicel yöntemin daha
baskın olduğu, nitel yöntemin ise daha çok nicel verileri desteklediği bir yapı
tasarlanmıştır. İki basamakta gerçekleşen çalışmanın birinci basamağında, konunun
temellendirilmesi için "durum çalışması deseni" kullanılmış ve bu basamaktaki
araştırmanın çalışma grubunu, müzik eğitimi anabilim dalı viyolonsel eğitimi alanında
görev yapan ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 13 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Bu
öğretim elemanlarına yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanarak konuya ilişkin
görüşlerine başvurulmuştur. Araştırmanın ikinci basamağında, nicel yöntem dahilinde
deneysel işlem gerçekleştirilmiş ve deneysel işlemde öntest-sontest kontrol gruplu seçkisiz
desenden yararlanılmıştır. Nicel araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 öğretim yılı Gazi
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim
Dalında öğrenim gören toplam 10 viyolonsel öğrencisi oluşturmaktadır. Deneysel
çalışmada deney grubuna 8 haftalık bir eğitim programı uygulanırken kontrol grubu rutin
derslerine devam etmişlerdir. Deneysel çalışma sonunda deney ve kontrol grubunun öntestsontest
puan ortalamaları alınarak performans gelişim düzeyleri ölçülmüştür. Ayrıca
deneysel çalışmada aksak usûllü türkülerin seslendirilmesine yönelik verilen eğitimin
değerlendirilmesine ilişkin deney grubu öğrencilerinin görüşlerine başvurulmuştur.
Çalışmanın nitel bölümünde, öğretim elemanları ve öğrenciler ile yapılan görüşmeler
sonucunda elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuş ve bu veriler belli temalar
altında tablolaştırılarak betimlenmeye çalışılmıştır. Nicel bölüme ilişkin veriler ise
araştırmacı tarafından geliştirilen derecelendirilmiş puanlama anahtarı ölçeği ile üç alan
uzmanı değerlendirmeleri sonucunda toplanmış ve verilerin analizinde SPSS 17.0
programından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, viyolonsel eğitiminde kullanılan
aksak usûllü Türk halk müziği kaynaklarının (eser veya etüt) sayısal olarak yetersiz
olduğu, kısıtlı sayıda olan mevcut repertuarın öğrencilerin seviyelerine uygun olmadığı ve
bu kaynakların sayısının artırılması gerektiği anlaşılmaktadır. Deneysel çalışma sürecinde
deney grubuna verilen eğitimin öğrencilerinin aksak usûllü türküleri teknik, müzikal ve
genel boyutta seslendirme performansını anlamlı düzeyde artırdığı görülmüş olup, ayrıca
deney grubu öğrencilerinin görüşleri doğrultusunda, deneysel işlemin öğrencilerin
çoğunluğunda aksak usûllü türküleri seslendirmeye yönelik motivasyon artışı sağladığı,
müzikaliteyi geliştirdiği, teknik gelişime olumlu katkılar sağladığı ve teknik katkılarının
sırasıyla pozisyon geçişi, temiz ses basma, yay hakimiyeti olduğu yönünde sonuçlara da
ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Viyolonsel Eğitimi, Aksak Usûl, Türkü, Türk halk müziği, Öğrenci
performansı