Edebi Metinler ve Mekan Deneyimi: Murathan Mungan'ın Otobiyografik Anlatıları Üzerinden Mardin'in Mekansal İzleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, MİMARLIK, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NESLİHAN DEVRAN

Danışman: Zeynep Uludağ

Özet:

Mimari mekân, fiziksel sınırları ve işlevi belirlenmiş, tanımlanabilir bir kavram olmanın dışında, kullanıcı ile duyusal ve duygusal etkileşimi olan, eylemleri organize eden; bu anlamda insanın yaşama biçimini yansıtan bir olgudur. Çıkış noktası mekân ile yaşamsal pratiklerin ilişkisini anlamak olan bu çalışmanın amacı, deneyim üzerinden mimari mekânın okunabilirliğini araştırmaktır. Bu doğrultuda mekânın multidisipliner yapısına dayanarak, Walter Benjamin’in deneyim söylemine ve deneyim anlatısı içeren edebi metinlere başvurulur. Çalışma kapsamında deneyim, belleği yaşantıya dâhil eden, anlatısallığı öne çıkaran, bireysel belleğin toplumsal ve kültürel yönlerini vurgulayan ve mekânın temsil gücünü kullanan bir kavram olarak alınırken; başvurulan edebi metin, deneyimin mekânsal uzantılarını içeren bir otobiyografik anlatı olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, çalışmanın inceleme nesnesi olarak Murathan Mungan’ın otobiyografik anlatıları seçilmiş, bu metinler üzerinden Mardin’in mekânsal izleri aranmıştır. Ortaya çıkan mekânsal izler, bir yandan mimari mekânın bireysel ve toplumsal deneyim bağlamında kazandığı anlamları yansıtırken öte yandan kent kültürü, tarihi ve insan-mekân ilişkilerini yansıtır. Bu noktada mekân, içinde geleceğin köklerini barındıran tarihsel bir nesne olarak anlaşılırken; tarihsel bilgi, enformasyondan farklı olarak deneyim ve mekân aracılığıyla edinilir. Sonuç olarak bu çalışma, disiplinler arası yaklaşımla deneyimin ve edebiyatın mimarlık söylemine katkısını vurgularken aynı zamanda kent tarihi ve kent kültürü çalışmalarına da katkıda bulunmayı hedefler.

Bilim Kodu : 80112

Anahtar Kelimeler : Kent, mekân, deneyim, bellek, anlatı, kent kültürü, edebiyat

Sayfa Adedi : 127

Danışman : Prof. Dr. Zeynep ULUDAĞ