2000 - 2008 YILLARI ARASI ULUSAL VE BÖLGESEL MİMARLIK YARIŞMALARINA YÖNELİK BİR PROFİL BELİRLEME DENEMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RASHEDI ZAHRA NOUSHIN

Özet:

Bu çalışmanın amacı, son dönemde yapılan mimari yarışmalar hakkında mimarlara ve özellikle genç mimarlara katkıda bulunacak ve çalışmalarını daha doğru bir şekilde ilerletmelerine ışık tutacak yarışmalar profili hakkında bir bakış sunmak ve yarışmalar ortamının nasıl analiz edilebileceği üzerine bir metodoloji ortaya koymaktır. Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'de de yarışmaların proje elde etme ve uygulama aşamasında oldukça önemli bir yer tuttuğunun bilincinde olarak bu çalışma kapsamında 2000-2008 yılları arasındaki Türk kurum ve kuruluşların açtığı Ulusal Ve Bölgesel yarışmaların genel karakteristiğinin neler olduğu incelenmiştir. Bu sorunun cevabını bulabilmek için, öncelikle genel olarak yarışma olgusunun bileşenleri belirlenmiştir. Bu bileşenler kısaca 1) yarışma yönetmelikleri, 2) yarışma ortamının profili, 3) şartnameler ve 4) mimarların bu konudaki fikirleri olarak düşünülmüştür. Yarışma yönetmeliklerindeki kurallar esas alınarak ve bir alternatifle karşılaştırma yaparak incelemek amacıyla Britanya örneği ile Türkiye bir arada incelemeye alınmıştır. Sonra, bu bileşenler bağlamında Türkiye'de 2000- 2008 yılları arasında durum saptanması yapılmıştır. Bunun için bu yarışmalarla ilgili dokümanlar Arkitera sitesi, Mimarlar Odası Yarışma Arşivi ve Mimarlık v dergisinin 2000-2008 yılları arasındaki tüm sayıları taranıp sınıflandırılıp bu yıllar arasındaki yarışmalar ortamının dökümü yapılmıştır. Daha sonra yarışmaların kurallarını belirleyen en önemli dokümanlardan biri olan şartnameler incelenmiştir. Bu inceleme, şartnamelerde bulunan kuralların ve yarışmacılardan istenilenlerin eksik olduğu düşüncesiyle yapılmıştır. Bunun için 2000-2008 yılları arasında yapılan Yapı yarışmaların şartnameleri İçerik Analizi yöntemiyle incelenip eksiklikler saptanmaya malışılmıştır. Son olarak da, yarışmacılar ve jüri üyelerinin tecrübelerinden yararlanmak için yapılan çalışmalardan, yarışmalarla ilgili ortaya konulan problemler ve sorular, bu yıllar içerisinde hem yarışmacı hem jüri üyeliği yapmış olan profesyonellerle görüşülüp Temellendirilmiş Kuram yöntemiyle durum analizi yapılmıştır. Tüm analizler, 2000-2008 yılları arasındaki yarışmalar ortamının başlıca sorunlarının; 1. Yarışma sayısının azlığı, 2. Özel sektörün yarışma yerine teklif alma yöntemini tercih etmesi, 3. Yarışma şartname içeriklerinin net ve açık olmaması ve bazı eksik bilgilerinin bulunması, 4. Yapılan kolokyumların asıl amacını yerine getirmemesi, 5. Jüri tarafından seçim sürecinde hazırlanan raporların yeterli olmaması olduğunu ortaya koymuştur.