TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜNE YÖNELİK PLANLI KALKINMA DÖNEMİ POLİTİKALARI VE TÜRK MÜZİK EĞİTİMİNE ETKİLERİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet COŞKUN

Danışman: SALİH AKKAŞ

Özet:

Müzik kültürü ile müzik eğitimi arasındaki en temel ilişki, bir toplumun müzik kültürünün o toplumun müzik eğitiminin ana kaynağı olmasından ileri gelmektedir. Bununla birlikte, müzik kültürünün müzik eğitimini, müzik eğitiminin ise müzik kültürünü oluşum-gelişim, değişim ve dönüşüm yönlerinden etkilediği söylenebilir. Buradan hareketle, müzik kültürünün çeşitli değişkenlerden etkilenmesinin, müzik eğitiminin üst yapısının belirlenmesi, üst yapısına ilişkin sorunlara çözüm getirilmesi ve geleceğe yönelik planlamalar yapılması sürecini de doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyeceği söylenebilir. Bu düşünceden yola çõkõlarak gerçekleştirilen bu araştõrmada, Türkiye\'de 1960 sonrası başlatılan ,planlı kalkınma, hareketi çerçevesinde, devletin ve hükümetlerin müzik kültürüne yönelik oluşturdukları ve uyguladıkları politikalarõn temelleri ve nitelikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte, bu politikalarõn müzik eğitimini nasıl ve ne şekilde etkilediği sorusuna da yanõt aranmıştır. Bu temellere dayandırılarak oluşturulan araştırma probleminin açıklığa kavuşturulması için iki farklı yöndeki yaklaşım, kavramsal yaklaşım ve tarihsel yaklaşõm kullanılmıştır. Kavramsal yaklaşım başlığı altõnda, araştırma konusuyla ilgili kavram ve terimlerin birbiriyle olan ilişkileri tespit edilmiştir. Tarihsel yaklaşım başlığı altõnda ise, Türkiye Cumhuriyeti\'nin kuruluşunu gerçekleştiren Türk İnkılâbı hareketinin, müzik kültürüne kendi amaçları doğrultusunda öncelikli bir yer verdiği belirlenmiştir. Müzik kültürünün önemli boyutlarõndan biri olan müzik eğitiminin de aynı yaklaşım çerçevesinde, politik amaç ve işlevler çerçevesinde tasarlandığı, örgütlendirildiği ve uygulamaya konulduğu görülmüştür. Bu araştõrmada, tarama modeli kullanılarak, araştırma konusuna ilişkin bir durum tespiti ortaya koyulmaya çalõşõlmõştõr. Araştırmada veri kaynağı olarak, DPT tarafından hazırlanan kalkınma planları ve bu planlara ilişkin yıllık programlar, icra planları, hükümet programları, şura, kongre gibi etkinliklere ait tutanaklar ve kararlar, başta Kültür Bakanlığı olmak üzere çeşitli kurumlarõ ilgilendiren kanun, kararname, tüzük ve yönetmelikler veya bu kurumlarõn hazõrladığı çeşitli çalışmalara ilişkin raporlar gibi belgelerden yararlanılmıştır. Belgesel tarama teknikleriyle incelenen bu kaynaklardan elde edilen veriler, ele alınan dönemin siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel olay ve olgularıyla ilişkilendirilmiş ve araştırmanın amaçları yönünde bir durum tespiti ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu araştırma ile planlı kalkınma döneminde her boyutta uygulanan Türk müzik eğitiminin sosyolojik temellerine ilişkin siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel değişkenlerin genel bir tablosunun ortaya koyulduğu düşünülmektedir. Araştırmanın sonucunda, problemin tam olarak açığa çıkarılmasını sağlayacak alt problemlere yanõt verilmeye çalışılmıştır. Bu yanıtların verilmesi işleminde, her plan dönemine ilişkin yapõlan değerlendirmelerde üzerinde durulan bulgularõn ilgili soru başlıkları altııda birbirleriyle ilişkilendirilmesi yolundan yararlanõlarak, araştırma problemi ile ilintili sonuçlara ulaşılması amaçlanmõştır. Bu bölümün diğer kõsmõnda ise ulaşılan sonuçlardan yola çıkarak, bundan sonraki zaman diliminde Türk müzik kültürünü etkileyecek, yönlendirecek, geliştirecek ve dönüştürecek politikalarõn oluşturulması ve uygulanması süreciyle ilgili önemli olarak nitelendirilen bazı önerilerde bulunulmuştur.