Gordon müzik öğrenme teorisi erken çocukluk müzik eğitimi programının çocukların müzikal duyumsamasına etkisi

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİDEM TÜRKOĞLU

Danışman: Adalet Kandır

Özet:

Bu araştırma, Gordon Müzik Öğrenme Teorisi Erken Çocukluk Müzik Eğitimi

Programının 48-72 ay çocukların müzikal duyumsamasına etkisini incelemek amacıyla

yapılmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma

yöntem desenlerinden “açımlayıcı desen” kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda

yarı-deneysel desenlerden ön test - son test eşleştirilmiş kontrol gruplu desen, nitel

boyutunda ise nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır.

Araştırmanın nicel aşamasında iki ayrı çalışma grubu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında

Edwin E. Gordon tarafından geliştirilen (1979, 1986) “İlk Düzey Müzik Duyumsama Testi

(Primary Measures of Music Audation-PMMA)”nin 48-72 aylık Türk çocukları için

uyarlama çalışması yapılmıştır. Bu amaçla çalışma grubunu, Ankara ili Çankaya ve

Mamak merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bağımsız

anaokulları/anasınıflarına devam eden 148 çocuk oluşturmuştur. Araştırmanın yarı

deneysel desenin yürütülmesindeki çalışma grubunu, Mamak İlçe Milli Eğitim

Müdürlüğü’ne bağlı bir ortaokulun anasınıfına devam eden 48-72 ay arası çocuklardan

deney grubunda 20 ve kontrol grubunda 20 olmak üzere toplam 40 çocuk oluşturmuştur.

Deney grubundaki çocuklara on hafta süre ile haftada iki gün 30-45 dakika süre ile Gordon

Müzik Öğrenme Teorisi Erken Çocukluk Müzik Eğitimi Programı uygulanmıştır. Kontrol

grubundaki çocuklar ise “MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı” uygulamasına devam

etmiştir. Araştırmanın nitel boyutunun çalışma grubunu ise, deney grubu çocuklarının

ebeveynleri ve öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın nicel verilerinin toplanmasında

çocukların ve ebeveynlerin kişisel bilgilerini toplamak amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” ,

çocukların müzikal duyumsamalarını ölçmek amacıyla “İlk Düzey Müzik Duyumsama

Testi (Primary Measures of Music Audation-PMMA)” kullanılmıştır. “İlk Düzey Müzik

Duyumsama Testi (Primary Measures of Music Audation-PMMA)”nin geçerlik çalışmaları

kapsamında, uzman görüşüne dayalı kapsam geçerlik oranı ve indeksleri hesaplanmıştır.

Tüm maddelerin KGO ve KGI değerleri 1 olarak elde edilmiştir. Testin güvenirlik

çalışmaları kapsamında Spearman Brown ve KR-20 iç tutarlılık katsayıları incelenmiştir.

Buna göre KR-20 değerleri tonal testi için 0.71, ritim testi için 0.61 ve birleşik toplam test

için 0.80 düzeyinde ve güvenilir olduğu saptanmıştır. Nitel verilerin toplanmasında ise

öğretmen ve ebeveynlerin görüşlerini almak amacıyla hazırlanan “Öğretmen Görüşme

Formu” ve “Ebeveyn Görüşme Formu”ndan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formları

kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutundaki veriler SPSS paket programı aracılığıyla

parametrik testlerden “İlişkili Gruplar t Testi”, “İlişkisiz Gruplar t Testi” ve “ANOVA”

testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın nitel verileri ise, NVivo nitel veri analiz

programı kullanılarak, tümevarımsal içerik analizi yaklaşımına göre analiz edilmiştir.

Araştırmanın sonucunda, Gordon Müzik Öğrenme Teorisi Erken Çocukluk Müzik Eğitimi

Programının deney grubuna uygulamasından hemen sonra yapılan deney ve kontrol grubu

sontest puan ortalamalarında tonal, ritim ve birleşik toplam puanlarda deney grubu lehine

anlamlı düzeyde fark olduğu saptanmıştır (p<0.05). Deney grubu çocukların öntest ve

sontest puan ortalamaları karşılaştırıldığında tonal, ritim ve birleşik toplam puanlarında

sontest lehine anlamlı fark bulunurken (p<0.05), kontrol grubu çocukların öntest ve sontest

puan ortalamalarında tonal, ritim ve birleşik toplam puanlarında anlamlı farklılık

bulunmamıştır (p>0.05). Deney grubu çocukların tonal, ritim ve birleşik sontest ve izleme

testi puanları arasında anlamlı bir farklılık saptanmamakla birlikte (p>0.05), izleme testi

puanları ile öntest puanları arasında anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır (p<0.05). Bu

bulgulara dayalı olarak Gordon Müzik Öğrenme Teorisi Erken Çocukluk Müzik Eğitimi

Programının çocukların müzikal duyumsamaları üzerinde etkili olduğu ve programın

zamana dayalı ölçümlerinde üç haftalık zaman diliminde de etkisinin devam ettiği

saptanmıştır. Deney grubu çocuklarının ebeveynleri ve öğretmeni ile yapılan

görüşmelerde, çocukların müziğe ve çalgı çalmaya ilgilerinin arttığı, evde şarkı tekrarları

yaptıkları, ritim tutma davranışları sergiledikleri, sözel telaffuz ve ses bilgisel

farkındalıklarının arttığı ve dikkat yetilerinin geliştiğini belirttikleri saptanmıştır. Bu

sonuçlar ışığında, araştırmadan elde edilen nicel bulguların nitel bulguları ile örtüştüğü

görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Erken Çocukluk, Okul Öncesi, Müzik, Erken Çocuklukta Müzik,

Müzik Programı, Müzikal Duyumsama, PMMA