Eğitim Bilimlerinde Yükseköğretim Düzeyinde Yapılmış Sosyal Ağ Analizi Çalışmalarının İncelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AKÇA OKAN YÜKSEL

Danışman: Sibel Somyürek

Özet:

Bu çalışmanın amacı, sosyal ağ analizinin kullanıldığı yükseköğretim düzeyinde gerçekleştirilen eğitim çalışmalarının bütüncül bir şekilde analizini gerçekleştirmektir. Bu amaca ulaşmak için, eğitim bilimleri alanında yükseköğretim düzeyinde sosyal ağ analizi ile ilgili olarak 2010 ile 2020 yılları arasında Web of Science veritabanında taranan dergilerde yayınlanan makaleler içerik analizi yoluyla incelenmiştir. Bu amaçla, Web of Science veritabanında taranan dergilerde Social Network Analysis ve SNA terimleri ile birlikte "higher education", "post-secondary education", "third-level", "tertiary education", “graduate”, “undergraduate”, "post-graduate", “postgraduate” anahtar kelimeleri ile arama yapılmıştır. Arama sonucunda ulaşılan makalelerden eğitim kategorilerinde olan çalışmalar filtrelenmiştir. Bunlara ek olarak, makale seçiminde bazı ölçütler kullanılmış ve sonuçta toplam 75 makale araştırmaya dahil edilmiştir. Bu makaleler, yayınlandıkları dergiler, yayın yılları, yazarların ülkelere göre dağılımı, uygulama alanları, çalışmalarda kullanılan

viii

yazılımlar, atıf sayıları, temel alınan teori, model ve kavramlar, araştırma paradigmaları, veri analiz yöntemleri, veri toplama araçları, örneklem türü, sayısı ve özellikleri, kullanılan ortamlar, metriklerin yapısal özellikleri, öğrenme ortamları, öğrenme ortamında yer alan etkileşim araçları, araştırmaların ana odağı, farklı grupların oluşturulmasında temel alınan özellikler, aktörlerin özellikleri, ağ modları, sosyal ağ perspektifi, incelenen ilişkinin özelliği, görselleştirmeyle incelenen özellikler bakımından incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, araştırmaların büyük çoğunluğunun Eğitim Teknolojisi alanında yapıldığı belirlenmiştir. Analizlerin yapıldığı yazılımlar inclendiğinde en çok Ucinet’in kullanıldığı görülmüştür. Çalışmanın temelini oluşturan model, teori ve kavramlar açısından sosyal paradigma teması öne çıkmıştır. En çok merkezilik ve yoğunluk metriklerinin hesaplandığı belirlenmiştir. Öğrenme ortamı olarak öğrenme yönetim sistemlerinin kullanımının fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmaların ana odakları bakımından ise en çok ders içinde uygulama yapılarak etkileşim örüntülerinin incelendiği sonucuna varılmıştır. Çalışmalarda inecelenen ilişki türünün en çok bilgi oluşturma/bilgi paylaşma şeklinde olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler :Sosyal Ağ Analizi, İçerik Analizi, Eğitim Bilimleri, Yükseköğretim