Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Egitim Bilimleri Entitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hüseyin DOGAN
Danışman: FERİDE BACANLI
Özet:Bu arastırmanın amacı, kariyer karar verme grup rehberligi programının ortaögretim 9. sınıf ögrencilerinin kariyer karar verme güçlük düzeylerine etkisini incelemektir. Bu arastırmada, plasebo kontrol gruplu ön-test sontest ve izleme testli deneysel desen kullanılmıstır. Arastırmanın deney (8 kız:; 7 erkek) ve plasebo kontrol grupları (7 kız:, 8 erkek) 15'er ögrenciden olusturulmustur. Arastırmaya 2008-2009 ögretim yılında Kayseri'deki Melikgazi Necdet Tas Anadolu Lisesi (200 ögrenci) ve Melikgazi Mustafa Eminoglu Anadolu Lisesi'nde (200 ögrenci) ögrenim gören toplam 400 ögrenci katılmıstır. Kariyer karar verme güçlükleri, orijinali Gati ve Saka (20021a) tarafından gelistirilen ve Bacanlı (2008) tarafından Türk ergenlerine uyarlanan Kariyer Karar Verme Güçlükleri Ölçegi (KKVGÖ) ile ölçülmüstür. Arastırma verilerini çözümlemede bagımlı ve bagımsız gruplar için t testleri ve Kovaryans Analizi kullanılmıstır. Arastırma, pilot ve asıl uygulama olmak üzere iki asamada yürütülmüstür. Pilot Uygulama Kariyer karar verme grup rehberligi programının eksik yönlerini belirlemek için yapılmıstır. Pilot uygulamaya 2008-2009 ögretim yılında Konya Karatay Lisesi'nde ögrenim gören gönüllü 14 ögrenci (8 kız, 6 erkek) katılmıstır. 2008-2009 ögretim yılı Mayıs ve Haziran aylarında deney grubuna, kariyer karar verme grup rehberligi programı 11 oturum halinde uygulanmıstır. Plasebo kontrol grubuna ise, aynı aylarda 5 hafta sosyal beceri grup rehberligi programı uygulanmıstır. Asıl ve pilot uygulama arastırmacı tarafından yürütülmüstür. Arastırmanın bulguları: 1.Kariyer karar verme grup rehberligi programı uygulamasına katılan deney grubundaki ögrencilerinin KKVGÖ ile ölçülen toplam kariyer karar verme güçlük düzeyleri plasebo kontrol grubundaki ögrencilerinkinden anlamlı düzeyde azalmıstır. 2. Kariyer karar verme grup rehberligi programı uygulamasına katılan deney grubundaki ögrencilerinin hazırlık eksikligi, bilgi eksikligi ve tutarsız bilgilerden kaynaklanan kariyer karar verme güçlük düzeyleri plasebo kontrol grubundaki ögrencilerinkinden anlamlı düzeyde azalmıstır. 3. Kariyer karar verme grup rehberligi programı uygulamasına katılan deney grubundaki ögrencilerinin motivasyon eksikliginden, genel kararsızlıktan, islevsel olmayan inançlardan, kariyer karar verme süreci, meslekler, benlik, bilgi elde etme yolları hakkında bilgi eksikliklerinden, güvenilir olmayan bilgilerden, iç çatısmalar ve dıs çatısmalardan kaynaklanan kariyer karar verme güçlük düzeyleri plasebo kontrol grubundaki ögrencilerinkinden anlamlı düzeyde azalmıstır. 4. Deney grubundaki ögrencileri, hazırlık eksikligi, bilgi eksikligi ve tutarsız bilgi kariyer karar verme güçlük düzeylerindeki azalma 11 hafta sonra yapılan izleme testi sonucunda kendini korumustur. Kısacası bu arastırmanın bulguları genel olarak degerlendirildiginde arastırmanın hipotezlerinin desteklendigi görülmüstür. Bu bulgular Analitik Hiyerarsi Süreç Modelinin-AHSM (Andrew ve digerleri 2008; Saaty, 1994), Ön Tanılayıcı Karar Verme Modelinin-ÖTKVM (Bell, Raiffa ve Tversky, 1998) ve Ön Elemeli Kariyer Karar Verme Modelinin-ÖEKKVM (orijinal adı; Prescreening-In depth exploration-Chooice-PIC) (Gati ve Asher, 2001a, 2001b) temel ilke ve özelliklerine dayanılarak gelistirilen kariyer karar verme grup rehberligi programının ortaögretim 9.sınıf ögrencilerinin kariyer karar verme güçlüklerini azaltmada etkili oldugunu ortaya koymustur. Bu bulgulara dayanılarak arastırmanın kariyer psikolojik danısmanlıgı ve rehberligi alanına katkıları ve arastırmanın sınırlılıkları belirtilmistir. Uygulamaya ve gelecek arastırmalara yönelik öneriler sunulmustur.