Eleştirel bir yaklaşım ile yeniden inşa edilen Türk spor sisteminin işleyişi, yapısal analizi ve çözüm önerileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÜMRAN BAŞAR

Danışman: İbrahim Fatih Yenel

Özet:

Sporun bireysel ve toplumsal açıdan birçok işleve sahip olması sebebiyle devletlerin, sporu

geliştirmek ve yaygınlaştırmak için örgütsel ve hukukî bir yapı oluşturmak zorunda olduğu ifade

edilebilir. Bu kapsamda geçmişten günümüze Türkiye’de sporu geliştirmek ve yaygınlaştırmak için

birçok örgütsel ve hukuki yapı oluşturulmuştur. Oluşturulan örgütsel ve hukukî yapılara ilişkin

teşkilatlanmalara yönelik tartışmalar ise uzun yıllar boyunca sürmüş ve sporun istenilen düzeye

getirilebilmesi için sürekli bir değişim arayışı söz konusu olmuştur. Buna göre gerek ilgili

teşkilatlanmalar gerekse de mevzuatlar kapsamında çok farklı değişiklikler yapılmıştır. Türk spor

sisteminin işleyişine yönelik en güncel ve en önemli değişiklikler ise; spor alanında uygulanacak

politikaları tespit etmekten sorumlu olan Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 2011 yılında ikinci kez

kurulması ve 703 nolu KHK, 2018 tarih ve 30734 sayılı resmi gazetede yayımlanan

Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında 1 Nolu Kararname ve daha sonra yayımlanan 4 ve 27 nolu

Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle birlikte Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın teşkilat yapısının

yeniden düzenlenmesi olarak ifade edilebilir. Bunlara ek olarak 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı

Hükümet sistemine geçiş ile birlikte Gençlik ve Spor Bakanlığı’nda gerçekleşen spor sistemine

ilişkin düzenlemeler, alınan kararlar ve uygulamaların da Türk spor sisteminin işleyişine dair önemli

ipuçları barındırdığı düşünülmektedir. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı, 2018 yılı içerisinde

Gençlik ve Spor Bakanlığı’nda gerçekleşen spor sistemine ilişkin düzenlemelere, alınan kararlara ve

uygulamalara eleştirel bir bakış açısı ile yaklaşmak ve aynı zamanda yeniden inşa edilen Türk spor

sisteminin son yıllarda geçirdiği dönüşümü ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda yargısal

örnekleme yöntemi esas alınarak Türk spor sisteminin işleyişine dair mevcut ve eski yapıya hâkim

olduğu varsayılan 19 kişi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma

yönteminin kullanıldığı araştırmada olgubilim (fenomenoloji) yaklaşımından yararlanılmış, veri

toplamak amacıyla ilgili literatür taraması ve uzman görüşleri sonucu araştırmacı tarafından

oluşturulan, Türk spor sistemine ilişkin soruların yer aldığı toplam 15 sorudan oluşan yarı

yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Yazılı metinler haline dönüştürülen görüşmeler içerik

analizi yöntemine uygun olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, Türk spor sistemi işleyişine

yönelik 15 farklı tema oluşturulmuş, ilgili temalar altında ise toplam 155 kod belirlenmiştir. Sonuç

olarak daha önceki dönemlerde Türk sporuna ilişkin yapılanmalarda ve işleyişte önemli

olumsuzluklar söz konusu iken Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçiş ile birlikte Gençlik ve

Spor Bakanlığı’nda gerçekleşen spor sistemine ilişkin düzenlemeler, alınan kararlar ve uygulamalar

ile yeniden inşa edilen Türk spor sisteminde önemli düzeyde ve olumlu yönde dönüşümlere yönelik

girişimlerin gerçekleştiği belirlenmiştir. Bu girişimlerin önemli bir kısmının 2019 yılı itibari ile

hayata geçirildiği ve ilgili faaliyetlerin başarılı ile sürdürülmesi halinde Türk sporunun istenilen

düzeye gelebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler : Spor, Türk Spor Sistemi, Gençlik ve Spor Bakanlığı