Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÜMRAN BAŞAR
Danışman: İbrahim Fatih Yenel
Özet:
Sporun bireysel ve toplumsal açıdan birçok işleve sahip olması sebebiyle devletlerin, sporu
geliştirmek ve yaygınlaştırmak için örgütsel ve hukukî bir yapı oluşturmak zorunda olduğu ifade
edilebilir. Bu kapsamda geçmişten günümüze Türkiye’de sporu geliştirmek ve yaygınlaştırmak için
birçok örgütsel ve hukuki yapı oluşturulmuştur. Oluşturulan örgütsel ve hukukî yapılara ilişkin
teşkilatlanmalara yönelik tartışmalar ise uzun yıllar boyunca sürmüş ve sporun istenilen düzeye
getirilebilmesi için sürekli bir değişim arayışı söz konusu olmuştur. Buna göre gerek ilgili
teşkilatlanmalar gerekse de mevzuatlar kapsamında çok farklı değişiklikler yapılmıştır. Türk spor
sisteminin işleyişine yönelik en güncel ve en önemli değişiklikler ise; spor alanında uygulanacak
politikaları tespit etmekten sorumlu olan Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 2011 yılında ikinci kez
kurulması ve 703 nolu KHK, 2018 tarih ve 30734 sayılı resmi gazetede yayımlanan
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında 1 Nolu Kararname ve daha sonra yayımlanan 4 ve 27 nolu
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle birlikte Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın teşkilat yapısının
yeniden düzenlenmesi olarak ifade edilebilir. Bunlara ek olarak 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı
Hükümet sistemine geçiş ile birlikte Gençlik ve Spor Bakanlığı’nda gerçekleşen spor sistemine
ilişkin düzenlemeler, alınan kararlar ve uygulamaların da Türk spor sisteminin işleyişine dair önemli
ipuçları barındırdığı düşünülmektedir. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı, 2018 yılı içerisinde
Gençlik ve Spor Bakanlığı’nda gerçekleşen spor sistemine ilişkin düzenlemelere, alınan kararlara ve
uygulamalara eleştirel bir bakış açısı ile yaklaşmak ve aynı zamanda yeniden inşa edilen Türk spor
sisteminin son yıllarda geçirdiği dönüşümü ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda yargısal
örnekleme yöntemi esas alınarak Türk spor sisteminin işleyişine dair mevcut ve eski yapıya hâkim
olduğu varsayılan 19 kişi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma
yönteminin kullanıldığı araştırmada olgubilim (fenomenoloji) yaklaşımından yararlanılmış, veri
toplamak amacıyla ilgili literatür taraması ve uzman görüşleri sonucu araştırmacı tarafından
oluşturulan, Türk spor sistemine ilişkin soruların yer aldığı toplam 15 sorudan oluşan yarı
yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Yazılı metinler haline dönüştürülen görüşmeler içerik
analizi yöntemine uygun olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, Türk spor sistemi işleyişine
yönelik 15 farklı tema oluşturulmuş, ilgili temalar altında ise toplam 155 kod belirlenmiştir. Sonuç
olarak daha önceki dönemlerde Türk sporuna ilişkin yapılanmalarda ve işleyişte önemli
olumsuzluklar söz konusu iken Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçiş ile birlikte Gençlik ve
Spor Bakanlığı’nda gerçekleşen spor sistemine ilişkin düzenlemeler, alınan kararlar ve uygulamalar
ile yeniden inşa edilen Türk spor sisteminde önemli düzeyde ve olumlu yönde dönüşümlere yönelik
girişimlerin gerçekleştiği belirlenmiştir. Bu girişimlerin önemli bir kısmının 2019 yılı itibari ile
hayata geçirildiği ve ilgili faaliyetlerin başarılı ile sürdürülmesi halinde Türk sporunun istenilen
düzeye gelebileceği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Spor, Türk Spor Sistemi, Gençlik ve Spor Bakanlığı