Türkiyeli ve İranlı Evli Bireylerde Evlilik Uyumu, Denetim Odağı ve Problem Çözme Becerisinin İncelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Rozita Fakhimi Farhadi

Danışman: MEHMET GÜVEN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Türkiyeli ve İranlıevli bireylerinevlilik uyumlarını, denetim odaklarını ve problem çözme becerilerini çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Tebriz'den 300, Ankara'dan 300 evli birey olmak üzere toplam 600 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Evlilik Uyumu Ölçeği, Rotter İç-Dış Kontrol Odağı Ölçegi ve Problem Çözme Envanteri kullanılmıştır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında katılımcılarla yüz yüze görüşülerek çalışmaya gönüllü olarak katılan bireylereölçme araçları uygulanmıştır. Toplanan verilerin istatistiksel analizinde SPSS21 paket programından yararlanılmıştır. Verilerin analizinde,öncelikle araştırmaya dahil olan katılımcıların demografik özelliklerine ilişkin analizler yapılmıştır. Daha sonra araştırmanın bağımsız değişkenlerine göre her iki ülke katılımcılarının evlilik uyumu, denetim odağı ve problem çözme puanları karşılaştırılarak incelenmiştir. Puanlar arasındaki farklılıkları belirleye bilmek için çift yönlü varyans analizi kullanılmıştır. İstatistiksel olarak anlamlı farklılıkların tespit edildiği durumlarda hangi gruplar arasında farklılaşma olduğunu belirlemek için Tukey HSD testi kullanılmıştır. Son olarak da evlilik uyumu, denetim odağı ve problem çözme becerisi arasındaki ilişkiler belirlenmiştir. Araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: Katılımcıların evlilik uyumu puanları ülkelere göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. İranlı katılımcıların evlilik uyumu puanları, Türkiyeli katılımcılardan daha yüksek bulunmuştur. Evlilik uyumu puanlarında katılımcıların eğitim durumu, sosyo-ekonomik düzeyi ve çalışma durumuna göre anlamlı farklılıklar bulunurken; cinsiyet, yaş, evlilik süresi ve çocuk sayısına göre anlamlı bir fark bulunmamıştır.Katılımcıların denetim odağı puanları anlamlı bir farklılık göstermektedir. İranlı katılımcıların içsel denetim algıları Türkiyeli katılımcılardan anlamlı olarak daha yüksektir.Katılımcıların problem çözme puanlarının ülkelere göre anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Türkiyeli katılımcıların problem çözme becerisi algıları İranlı katılımcılardan daha yüksektir.