Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Murat Keçe
Özet:
Bu araştırmanın amacı, 7. sınıf öğrencilerinin tarih okuryazarlığı durumlarını belirlemek ve farklı sınıf içi tarihi roman kullanım tekniklerinin öğrencilerin tarih okuryazarlığı düzeylerine olan etkisini tespit etmektir. Bu çalışma ayrıca öğrencilerin tarih okuryazarlığı düzeylerine ilişkin öğretmenlerin görüşleri ve deneysel işleme katılan öğrencilerin sürece ilişkin görüşlerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada hem nicel hem de nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanılmasına imkân sağlayan karma araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın betimsel tarama modeline göre hareket edilen nicel bölümündeki çalışma grubunu, dokuz farklı ortaokulda öğrenim gören 7. sınıf düzeyindeki 717 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın öntest-sontest kontrol gruplu desen modeline göre hareket edilen nicel bölümünde ise 4x2?lik yarı deneysel desen kullanılmıştır. 7. sınıf sosyal bilgiler dersi, Türk Tarihinde Yolculuk ünitesinin tarihi romanlarla işlendiği deney-1 grubu öğrencilerine tarihi romanları bireysel okuma tekniği, deney-2 grubu öğrencilerine tarihi romanları bilgisayar destekli okuma tekniği ve deney-3 grubu öğrencilerine tarihi romanı grupla okuma tekniği uygulanmıştır. Kontrol grubunda ise aynı ünite, öğretim programının gerektirdiği yaklaşım ile işlenmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen ve bilgi, beceri ve tutum bileşenlerinden oluşan ?Tarih Okuryazarlığı? ölçme aracı kullanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 17.0 programı yardımıyla analiz edilmiştir. Betimsel tama sonucunda elde edilen bulgulara göre öğrencilerin tarih okuryazarlığının gerektirdiği bilgi, beceri ve değerlere sahip olma noktasında seviyelerinin orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın deneysel bulgularına göre ise tarih okuryazarlığının alt boyutlarından tarihsel dili anlama ve geçmiş ile günümüzü ilişkilendirme becerileri üzerinde tarihi romanı bireysel okuma tekniğinin; kronolojik düşünme, tarihsel empati ve bilgi iletişim teknolojilerini kullanma becerileri üzerinde tarihi romanı bilgisayar destekli okuma tekniğinin; tarihsel olaylar bilgisi, neden-sonuç ilişkilerini kurma, anlatımsal ifade ve çelişkili ifadeleri ayırt etme becerileri üzerinde de tarihi romanı grupla okuma tekniğinin etkili olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel kısmı ile ilgili olarak öncelikle deney sürecine ilişkin öğrenci görüşlerini belirlemek amacıyla yapılandırılmış ?Öğrenci Süreç Değerlendirme Formu? ve betimsel tarama sonucuna göre öğrencilerin tarih okuryazarlığı düzeylerinin düşük olduğu boyutlara ilişkin öğretmen görüş ve önerilerinin alındığı yarı yapılandırılmış ?Öğretmen Görüşme Formu? kullanılmıştır. Elde edilen veriler analiz edildiğinde öğrencilerin tarihi romanlarla ders işleme sürecine ilişkin olumlu görüş ve düşünceler (tarihe ve derse olan ilgilerinin artması, okumalarının gelişmesi, tarihsel olayları daha detaylı öğrenmeleri gibi) geliştirdikleri belirlenmiştir. Öğrencilerin tarih okuryazarlığı düzeylerinin düşük olmasının nedenlerine ilişkin öğretmen görüşleri analiz edildiğinde ise velilerin ve öğretmenlerin öğrencileri yönlendirememelerinden kaynaklanan farkındalık eksikliği, okullarda fiziki koşulların yetersiz olması, programda beceri boyutunun ihmal edilerek bilgi boyutu üzerinde daha fazla durulması ve yapılandırmacı öğrenme anlayışının sosyal bilgiler ders kitaplarına tam olarak yansıtılamaması gibi nedenlerin ileri sürüldüğü görülmüştür. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak öğrencilerin tarih okuryazarlığı düzeylerinin geliştirilmesine ve tarihi romanların sınıf içi kullanımına yönelik öneriler sunulmuştur.