İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRME METODLARINDAN KONTROL LİSTESİ VE MATRİS METODLARININ ENTEGRE BİÇİMDE BİR İNŞAAT ŞANTİYESİNDE UYGULANMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Burak SAAT

Danışman: HADİ GÖKÇEN

Özet:

Türkiye'de 2007 yılında 80.602 iş kazası, 1.208 meslek hastalığı vakası meydana gelmiş, bunların 1.044'ü ölümle sonuçlanmıştır. Gelişmekte olan ülkelerin iş kazası ve meslek hastalıkları sonucu meydana gelen ekonomik kayıplarının Gayrı Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH)'larının yaklaşık %4'ü kadar olduğu tahmin edilmektedir. Bu doğrultuda Türkiye'de, TÜİK'den alınan 2007 yılı GSYİH rakamlarına göre, iş kazası ve meslek hastalıklarının toplam maliyeti yılda yaklaşık 35 Milyar TL'dir. Avrupa Birliği (AB) yeni yaklaşım direktiflerine uygun olarak yapılandırılan iş sağlığı ve güvenliği (İSG) mevzuatımız iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesinde sorumlulukları ve yetkiyi işveren vermektedir. İşverenlerin sorumluluk ve yetkilerinin gereklerini sağlamları ancak doğru ve yetkin bir risk değerlendirmesi ile mümkündür. Günümüzde kullanılmakta olan 150'den fazla risk değerlendirme metodunun olduğundan söz edilmektedir. Bu metodlar içerisinde en sık kullanılanlardan ikisi, nitel bir metod olan kontrol listeleri ve nicel bir metod olan matris metodudur. Bu yüksek lisans tez çalışmasında bu iki metodun entegre bir şeklide kullanılması bir yandan nitel ve nicel iki ayrı yöntemin birleştirilmesini diğer yandan da başarılı bir risk değerlendirme çalışmasının gerçekleştirilmesini sağlamıştır. Kontrol listesi ile İSG mevzuat şartlarına uygunluk sorgulanmış, matris metodu ile de sahadaki çalışmalardan kaynaklanan tehlikeler belirlenmiştir. Entegre biçime getirilmiş kontrol listesi ve matris metodu, Türkiye'de iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu ölüm ve ağır yaralanmaların meydana geldiği ilk üç sektörden birisi olan inşaat sektöründen bir üst yapı inşaatı şantiyesinde uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda, metodların ayrı ayrı kullanılması durumunda birtakım tehlikelerin gözden kaçabileceği gözlenmiş ve iki metodun bir arada kullanılması ile daha başarılı bir risk değerlendirmesi çalışması gerçekleştirilmiştir.