Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Muhammed İbrahim EL-ATRAHS
Danışman: SALİH ŞAHİN
Özet:Libya’nın eğitim sistemi tarih boyunca çeşitli faktörlerden etkilenerek günümüze kadar gelmiştir. Ülkedeki eğitim faaliyetlerinin planlanmasında bir yandan ülke koşulları dikkate alınmaya çalışılmakta diğer yandan ise dünyadaki güncel gelişmeler takip edilmektedir Ancak eğitim öğretim süreçlerinde henüz tam olarak köklü değişiklikler yapılamamıştır. Bu durum üzerinde özellikle son yıllarda ülkedeki olumsuz siyasi gelişmelerin önemli etkileri olmuştur. Diğer pek çok dünya ülkesinde olduğu gibi Libya’da da coğrafya öğretim programlarında yer alan derslerden biridir. Coğrafyanın, dünyadaki yaşamımız hakkında pek çok konuyu kapsaması ve bu öneminden dolayı Libya’da da coğrafya çeşitli kademelerde öğretim programlarında yer almaktadır. Libya’da coğrafya öğretimi 4. sınıfta başlayıp 12. sınıfa kadar devam eder. Belirtilenlerden hareketle çalışmanın amacı Libya’daki coğrafya eğitiminin temel özelliklerini ortaya koymaktır. Çalışmada betimsel araştırma tasarımı ve doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada Libya’daki coğrafya öğretimi genel hatlarıyla ders programları ve kitaplar incelenerek ortaya konulmuştur. Ayrıca öğretmen, müfredat, ders materyalleri, öğretim yöntemleri gibi yönlerden mevcut durum ile yaşanılan sorunlar ve konuya ilişkin öneriler de ele alınmıştır. Libya’da, ilkokuldan başlayarak lise dönemine kadar olan sürecin temel özelliklerini ele aldığımız bu çalışmanın amacı; bahsi geçen bu dönemlerde verilen coğrafya eğitimini ve metotlarını ortaya koyabilmektir. Çalışma aynı zamanda, Libya’da eğitimi ilgilendiren bazı kurumların istatistiklerini de içermektedir. Libya’da coğrafya eğitimi koşullarının gözlem ve analitiği yapıldıktan sonra denilebilir ki; Okul müfredatındaki coğrafya eğitimi haftada iki veya üç saat ile sınırlı olup, bu da dersin öğrencilere aktarılmasının dışında ekstra bir aktivite yapmaya yeterli değildir. Geleneksel sınav sistemi, öğrencilerin bilgi düzeyini ve öğretmenlerin performansını ölçmede tek araç olup bu da dersin, öğretim yöntemlerinin ve öğretmenlerin kabiliyet ve yaratıcılıklarının geliştirilmesinin önünde engel teşkil vi etmektedir. Okulların çoğunda, modern eğitim yöntem ve aktivitelerini gerçekleştirecek yeterli eğitim araçları bulunmamaktadır. Bunun yanında okul kitapları da yeterli değildir. Eğitim sistemi de hala ezbere dayalı geleneksel eğitim sistemi olup, coğrafya eğitiminde kullanılan modern yönelişlerden uzaktır. Coğrafya öğretmenleri ise, akademik yeterlilik, eğitim kabiliyeti performansı ve konu ile alakalı modern gelişmeleri takip etme açısından eksiktir. Coğrafya bölümlerinden mezun olan öğrencilerimizin eksiklikleri arasında da coğrafya eğitiminde işin pratik yönünün ihmal edilmesidir. Aynı zamanda gerekli finansal desteğin sağlanmaması da problemler arasındadır. Bununla birlikte, gerekli eğitimi almaları ve deneyimleri yurda aktarmaları için öğrenciler gelişmiş ülkelere gönderilmemektedir. Bu sorunların çözümü için müfredatların, ders kitaplarının eksiklerinin giderilmesi öğretmen eğitimlerinin yapılması okulların fiziki altyapılarının iyileştirilmesi gereklidir.