Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FİGEN DEMİREL UZUN
Danışman: HASAN ÇAKIR
Özet:Bu çalışmanın amacı okul öncesi çocukları için geliştirilen etkileşimli e-kitap uygulamasının tasarımında dikkat edilmesi gereken tasarım kurallarını belirlemektir. Biçimlendirici araştırma deseni kullanılan çalışmada veriler 35 uzman, 34 anaokuluna kayıtlı çocuk ve farklı okullarda aktif görev yapan 18 okul öncesi öğretmeni olmak üzere toplam 87 katılımcıdan 114 görüş alınarak nitel bir çalışma yürütülmüştür. Araştırma, biçimsel araştırma yönteminin bir çeşidi olan uygulama esnasında veri toplama süreci takip edilerek yapılmıştır. Çalışmada veriler öğretmen ve çocuklardan görüşme, gözlem, uygulama esnasında sesli düşünme yoluyla uzmanlardan ise görüşme ve etkileşimli e-kitap iç/dış yapı özellikleri değerlendirme formu ile değerlendirme yoluyla toplanmıştır. Çalışma altı aşamadan oluşmakta olup veriler süreç içerisinde toplanmıştır. Alanyazın ve uzman görüşleri sonucu oluşturulan ve güvenirliği sağlanan Etkileşimli e-Kitap Tasarım Kuralları formu ve Etkileşimli e-Kitap İç/Dış Yapı Özellikleri Değerlendirme Formu dikkate alınarak etkileşimli e-kitap uygulaması tasarlanmış ve geliştirilmiştir. Uzman görüşleri alınarak geliştirilen etkileşimli e-kitap, iki kez çocuk ve öğretmenler tarafından değerlendirme döngüsüne tabi tutulmuştur. İteratif bir süreç izlenen bu çalışmada veriler gözlem formu, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve uygulama esnasında sesli düşünme notları ile toplanmıştır. Veriler genel olarak etkileşimli e-kitap uygulamasının ekran, metin, ses, görsel ve etkileşim tasarımı açısından hem öğretmenlerin hem de çocukların görüşlerinin alınması, davranışlarının izlenerek not edilmesi ve sesli düşünme verilerinin kaydedilmesi şeklinde var olan kodlara göre toplanmıştır. Uygulamalar esnasında katılımcıların memnuniyet ve memnuniyetsizlik duyduğu yerler not edilip analizler yapılarak hazırlanan prototip güncellenmiştir. Tekrarlamalı sürecin takip edildiği çalışmada bir uygulamadan elde edilen vii çıktılar bir sonraki uygulama için girdi özelliği taşımaktadır. Hedef grup ile iki kez tekrar edilen çalışmadan sonra genel olarak katılımcı memnuniyeti sağlanmış ve geliştirmelere son verilmiştir. Çalışma sonunda bulgulara dayalı olarak ortaya konulan okul öncesi çocukları için geliştirilen etkileşimli e-kitap uygulamasının tasarımında dikkat edilmesi gereken tasarım kuralları ekran, metin, ses, görsel ve etkileşim tasarımı olmak üzere beş başlık altında toplanmıştır. Her bir başlık altında belirlenen kurallar dikkate alındığında çocuklar için daha kullanılabilir tasarımların oluşturulacağı düşünülmektedir. Bu sebeple oluşturulan tasarım kurallarının uygulama tasarımcı ve geliştiricilerine yol gösterici olması beklenmektedir.