Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MURAT ÇINAR
Danışman: BÜLENT AKSOY
Özet:Bu araştırmada, coğrafya lisans öğrencilerinin politik okuryazarlık düzeylerini belirlemek ve politika okuryazarlığını oluşturan bilgi-duyuşsal eğilim-davranış bileşenleri üzerinde bazı değişkenlerin etkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışma tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında Türkiye’de 10 farklı üniversitede, eğitim ve edebiyat fakültesinde tüm sınıf düzeylerinde öğrenim gören 507 lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Coğrafya lisans öğrencilerinin politik okuryazarlık düzeylerini belirlemek amacıyla kişisel bilgi formu, duyuşsal eğilimler ölçeği, davranış ölçeği ve politik bilgi testinden oluşan 4 bölümlük “Coğrafya Lisans Öğrencilerinin Politik Okuryazarlıklarını Belirleme Anketi” kullanılmıştır. Coğrafya Lisans Öğrencilerinin politik okuryazarlığını oluşturan 3 ayrı bileşene göre 18 demografik değişkenin etkisi araştırılmıştır. Verilerin analizinde; Betimsel İstatistik, Kruskal Wallis H Testi, Mann- Whitney U Testi, Basit Korelasyon teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, coğrafya lisans öğrencilerinin politik bilgi düzeylerinin düşük olduğu, politikaya ilişkin duyuşsal eğilimlerinin ve davranışlarının orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Araştırma bulgularına göre coğrafya lisans öğrencilerinin politik bilgi düzeyleri cinsiyet, sınıf, öğrenim gördükleri fakülte, coğrafya disiplinini tercih etme nedeni, politik ilgi, politik etkinliklere viii katılma sıklığı, politik bilgi düzeyi, politik içerikli toplantı sayısı ve Türkiye’deki politik sorunları tartışma sıklığı değişkenlerine göre farklılaştığı belirlenmiştir. Buna karşılık coğrafya lisans öğrencilerinin politik bilgi düzeyleri aile mesleği, aile geliri, ailede politika ile ilgilenen birey olma durumu, anne ve baba eğitimi, siyasetle ilgili ders alma durumu, bir ayda okunan kitap sayısı, üniversite öncesi yaşam yeri ve STK’lara üye olma durumu değişkenlerine göre benzer bulunmuştur. Coğrafya lisans öğrencilerinin politikaya ilişkin duyuşsal eğilim düzeylerinin cinsiyet, sınıf, aile geliri, politik ilgi, politik etkinliklere katılma sıklığı, politik bilgi düzeyi, politik içerikli toplantı sayısı ve Türkiye’deki politik sorunları tartışma sıklığı değişkenlerine göre farklılaştığı belirlenmiştir. Buna karşılık coğrafya lisans öğrencilerinin politikaya ilişkin duyuşsal eğilim düzeyleri aile mesleği, ailede politika ile ilgilenen birey olma durumu, anne ve baba eğitimi, öğrenim gördüğü fakülte, siyasetle ilgili ders alma durumu, coğrafya disiplinini tercih nedeni, bir ayda okunan kitap sayısı, üniversite öncesi yaşam yeri ve STK’lara üye olma durumu değişkenlerine göre benzer bulunmuştur. Coğrafya lisans öğrencilerinin politikaya ilişkin davranış düzeylerinin; cinsiyet, sınıf, aile geliri, ailede politika ile ilgilenen birey olma durumu, öğrenim gördüğü fakülte, siyasetle ilgili ders alma durumu, coğrafya disiplinini tercih nedeni, politik ilgi, politik etkinliklere katılma sıklığı, politik bilgi düzeyi, politik içerikli toplantı sayısı ve Türkiye’deki politik sorunları tartışma sıklığı değişkenlerine göre farklılaştığı görülmüştür. Buna karşılık coğrafya lisans öğrencilerinin politikaya ilişkin davranış düzeyleri aile mesleği, anne ve baba eğitimi, bir ayda okunan kitap sayısı, üniversite öncesi yaşam yeri ve STK’lara üye olma durumu değişkenlerine göre benzer bulunmuştur. Politik okuryazarlığı oluşturan bileşenler arasındaki ilişki incelendiğinde; politik bilgi düzeyi ile politikaya ilişkin duyuşsal eğilim arasında pozitif yönde, zayıf ve anlamlı bir ilişki; politikaya ilişkin duyuşsal eğilim ile politik davranış arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki; politik bilgi düzeyi ile politik davranış bileşenleri arasında ise pozitif yönde, zayıf ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre coğrafya lisans programlarında, öğrencilerin politik bilgi düzeyini artıracak, politikaya ilişkin duyuşsal eğilim ve davranışlarını ise geliştirecek etkinlikler düzenlenmesi önerilmektedir.