Kadınların aile içinde karar verme uygulama ve sorunları Şanlıurfa ili örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Meltem Mutlu

Danışman: FATMA ARPACİ

Özet:

Araştırma kadınların aile içinde karar verme uygulama ve sorunlarının incelenmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Şanlıurfa ilinin Merkez ilçesinde yaşayan Dr. Cavit Özyeğin İlköğretim Okulu öğrenci velisi 400 evli kadın araştırmaya alınmıştır. Ailede karar vermeden önce ve karar verdikten sonra yapılan uygulamalar ile ailede karar verme ve uygulamalarda karşılaşılan sorunlar ölçeklerine faktör analizi uygulanmıştır. Daha sonra ailede karar vermeden önce ve karar verdikten sonra yapılan uygulamalar ile ailede karar verme ve uygulamalarda karşılaşılan sorunlarda kadının eğitim durumu, evlilik süresi, kadının eşinin eğitim durumu, ailedeki birey sayısı, ailenin ortalama aylık gelir miktarının etkisi Kruskal Wallis H-Testi ile incelenmiştir. Ailede karar vermeden önce ve karar verdikten sonra yapılan uygulamalar ile ailede karar verme ve uygulamalarda karşılaşılan sorunlarda kadının çalışma durumu, kadının eşinin çalışma durumu ve ailenin en uzun süre yaşadığı yerin etkisi Mann Whitney U testi ile analiz edilmiştir. Ailede karar vermeden önce ve karar verdikten sonra yapılan uygulamalar ile ailede karar verme ve uygulamalarda karşılaşılan sorunlar arasındaki ilişki korelasyon analizi, ailede karar verme ve uygulamalarda karşılaşılan sorunların karar vermeden önce ve karar verdikten sonra yapılan uygulamalardan etkilenme durumu ise Regresyon Modeli ile incelenmiştir. Araştırmaya alınan kadınların % 69.5'inin 32 ve üzeri yaşta, % 35'inin okur-yazar olmadığı, % 91.5'inin çalışmadığı, % 36.3'ünün 21 yıl ve daha uzun süredir evli olduğu ve %42.7sinin 4 ila 7 çocuğunun olduğu belirlenmiştir. Kadınların % 37'sinin eşinin 46 ve daha büyük yaşta, % 6.5'inin okuma-yazma bilmediği, % 68.3'ünün çalıştığı ve % 54.3'ünün serbest meslekle uğraştığı saptanmıştır. Ailesinin en uzun süre yaşadığı yerin kır olduğu belirtenlerin oranı %33.8 iken % 56.3'ünün aylık gelir miktarı 501-1000 TL arasında olduğu belirlenmiştir. Aileye ilişkin konularda karar veren bireylerin dağılımı incelendiğinde, konutun bakımında (% 43), ev eşyası seçiminde (% 50.8), ihtiyaç duyulan ev eşyalarının hangisinin satın alınacağında (% 55.8), ev araçlarının seçimi ve satın alınmasında (% 55), ailenin ilişki kuracağı kişi ve kurumlar (komşu, akraba, dernek vb.) (% 61), ailenin katılacağı sosyal faaliyetlerde (sinema, tiyatro, düğün, nişan töreni, toplantılar vb.) (% 62.8) kadının eşi ve kadının birlikte karar verdiği, konut seçiminde (%46.3), aile tasarruflarının kullanımı ve yatırım alanları seçiminde (% 34.1) ise kadının eşinin karar verdiği saptanmıştır. Ailede kız ve erkek çocukların geleceğine ilişkin konulara bakıldığında kız çocuklarının hangi düzeyde eğitim alacağına (% 49.5), kız çocuklarının kimlerle arkadaşlık kuracağına (% 41.1), kız çocuklarının ne zaman evleneceğine (% 34.9), erkek çocuklarının hangi düzeyde eğitim alacağına (% 45.4),erkek çocuklarının hangi mesleği seçeceğine (% 35.7), erkek çocuklarının kimlerle arkadaşlık kuracağına (% 31.9) kadının eşi ile birlikte karar verdiği belirlenmiştir. Ailede karar vermeden önce ve karar verdikten sonra yapılan uygulamalara ailenin ortalama aylık gelir miktarının etkisi, eğitim durumunun, çalışma durumunun, evlilik süresinin, kadının eşinin eğitim durumunun, ailedeki birey sayısının ve ailenin aylık ortalama gelir miktarının etkili olduğu, (p<0.05), kadının eşinin çalışma durumunun ve ailenin en uzun süre yaşadığı yerin (p> 0.05) etkili olmadığı saptanmıştır Ailede karar verme ve uygulamalarda karşılaşılan sorunlara kadının eğitim durumunun, kadının eşinin eğitim durumunun, ailenin en uzun süre yaşadığı yer ve ailenin ortalama aylık gelirinin miktarının etkili olduğu (p<0.05) kadının çalışma durumunun ve kadının eşinin çalışma durumunun etkili olmadığı saptanmıştır (p<0.05). Ailede karar verme ve uygulamalarda karşılaşılan sorunların karar vermeden önce ve karar verdikten sonra yapılan uygulamalardan etkilenme düzeyini incelemek için yapılan Regresyon Modeli istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (F=31.867; p=0.000<0.05).